Hộ kinh doanh trước ngưỡng chuyển đổi khi bỏ thuế khoán năm 2026

Nghĩa vụ mới và cơ hội đi kèm

Trong nhiều năm qua, thuế khoán là cách thức quen thuộc với hộ kinh doanh. Nhưng theo lộ trình cải cách, hình thức này sẽ chấm dứt chậm nhất vào năm 2026. Thay thế là cơ chế kê khai minh bạch, nộp thuế điện tử, sử dụng hóa đơn kết nối máy tính tiền. Đây được coi là bước ngoặt quan trọng, vừa tạo ra thách thức, vừa mở ra cơ hội mới cho cộng đồng hộ kinh doanh.

Ngày 26.8.2025, Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), Công ty Cổ phần MISA và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) phối hợp tổ chức Hội thảo “Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?”.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hà – nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Tổng cục Thuế (nay là Cục Thuế), cho biết Nghị quyết 68-NQ/TW xác định rõ: bỏ thuế khoán, bãi bỏ lệ phí môn bài và khuyến khích hộ kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp.

Điểm mới quan trọng là yêu cầu hộ doanh thu từ 1 tỉ đồng/năm bắt buộc dùng hóa đơn điện tử kết nối máy tính tiền từ 1.6.2025. Điều này đặt ra yêu cầu hộ kinh doanh phải nắm vững nghĩa vụ pháp lý, phân định phần việc có thể tự làm và phần cần thuê dịch vụ như kế toán, hóa đơn điện tử hay đại lý thuế. Nếu chuẩn bị kịp thời, hộ sẽ được hưởng lợi: minh bạch tài chính, dễ tiếp cận vốn ngân hàng, tăng cơ hội hợp tác và mở rộng thị trường.

Đáp ứng nhu cầu chuyển đổi, MISA đã giới thiệu bộ giải pháp quản lý bán hàng – hóa đơn – kê khai thuế dành riêng cho hộ kinh doanh. Với quy mô nhỏ, hộ có thể sử dụng ứng dụng MISA eShop ngay trên điện thoại để quản lý bán hàng, xuất hóa đơn, gửi tờ khai thuế. Ứng dụng còn tích hợp AI hỗ trợ lên đơn hàng bằng giọng nói. Với hộ quy mô lớn, phần mềm kết hợp máy POS giúp xuất hóa đơn tức thời, đồng bộ dữ liệu kế toán và nộp thuế điện tử. Đặc biệt, giải pháp kết nối với gần 24.000 chuyên gia kế toán – thuế trên nền tảng MISA ASP, hỗ trợ hộ nâng cao tính chuyên nghiệp trong quản lý tài chính.

Bên cạnh công nghệ, vốn và dòng tiền cũng là vấn đề hộ kinh doanh quan tâm. VPBank đã tung gói vay V20K với lãi suất ưu đãi từ 3,99%/năm, hạn mức tới 20.000 tỉ đồng. Ngân hàng còn phát hành thẻ tín dụng VPBank CommCredit với mức hoàn tiền lên tới 12% và bộ công cụ Super Sinh lời lãi suất 3,5%/năm cho dòng tiền nhàn rỗi. Theo đại diện VPBank, ngân hàng cam kết đồng hành không chỉ ở vốn vay mà còn ở quản trị, bảo hiểm và tái đầu tư, nhằm giúp hộ phát triển ổn định và bền vững.

Hóa đơn điện tử và quản lý thuế với hộ kinh doanh truyền thống và online

Tại tọa đàm trong khuôn khổ Hội thảo, các chuyên gia thuế, đại diện MISA và VPBank đã cùng tháo gỡ những vướng mắc thực tế: từ lập hóa đơn, quản lý sổ sách đến xử lý dòng tiền. Các ý kiến thống nhất rằng, bỏ thuế khoán là xu hướng tất yếu. Thách thức lớn nhưng nếu chuẩn bị sớm, hộ kinh doanh sẽ biến áp lực thành cơ hội để minh bạch, tối ưu chi phí, gia tăng uy tín và mở rộng hợp tác.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà – Nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Tổng cục Thuế, việc bỏ thuế khoán khiến hộ kinh doanh phải thay đổi thói quen quản lý, đặc biệt với hóa đơn và chứng từ.

Đối với hộ kinh doanh truyền thống (như hàng ăn, xưởng may, kinh doanh hải sản), nhiều năm qua ít chú trọng hóa đơn đầu vào – đầu ra. Tuy nhiên, từ nay đến 1.1.2026, toàn bộ hàng hóa bán ra phải phát hành hóa đơn điện tử từ máy tính tiền; bán cho doanh nghiệp hoặc hộ khác bắt buộc ghi đủ thông tin người mua, nếu không hóa đơn sẽ không hợp lệ. Đây là giai đoạn để hộ tập thói quen: bán hàng phải xuất hóa đơn, mua hàng phải lấy hóa đơn, xử lý dần những hàng hóa không rõ chứng từ. Đến thời điểm 1.1.2026, toàn bộ hàng tồn kho bắt buộc phải có hóa đơn, chứng từ hợp lệ.

Với hộ và cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, Nghị định 117/2025 quy định rõ:

Sàn có chức năng thanh toán sẽ khấu trừ và nộp thay thuế GTGT, TNCN ngay khi giao dịch phát sinh, không phân biệt giá trị.

Sàn có thể ủy nhiệm phát hành hóa đơn điện tử thay người bán, dữ liệu được gửi cho cơ quan thuế, người mua và hộ kinh doanh, tránh trùng hóa đơn.

Cá nhân không phải kê khai lại khoản thuế đã nộp thay, chỉ kê khai bổ sung nếu có thêm thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế môi trường hay tài nguyên.

Nếu doanh thu chưa đến ngưỡng chịu thuế, cá nhân vẫn có thể đề nghị hoàn thuế dựa trên chứng từ khấu trừ.

Như vậy, dù kinh doanh truyền thống hay online, hộ đều cần thay đổi cách quản lý để minh bạch hóa đơn – chứng từ, tránh rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi về thuế.