Cách xác định tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội

Một độc giả (người lao động) gửi câu hỏi tới Bộ Tài chính cho biết hiện đang làm việc tại một công ty với hợp đồng lao động quy định mức lương cơ bản 15 triệu đồng mỗi tháng, kèm các khoản phụ cấp cố định gồm phụ cấp xăng xe 2,5 triệu đồng, phụ cấp nhà ở 2,5 triệu đồng và phụ cấp điện thoại 6,2 triệu đồng. Nếu nghỉ không lương thì sẽ bị trừ tương ứng cả bốn khoản lương và phụ cấp này theo số ngày công.

Từ thực tế này, độc giả đặt câu hỏi: cơ sở đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc sẽ tính theo lương cơ bản hay tổng các khoản lương và phụ cấp? Khi làm thêm giờ, tiền tăng ca sẽ tính theo 1,5 lần lương cơ bản hay lương tổng? Việc công ty chỉ chi trả trên lương cơ bản có vi phạm quy định của Nhà nước hay không?

Liên quan đến nội dung câu hỏi, Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Bộ Tài chính) trả lời như sau:

1. Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 31 của Luật BHXH năm 2024, khoản 1 Điều 7 của Nghị định số 158/2025/NĐ-CP của Chính phủ, đối với người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác, trong đó:

- Mức lương theo công việc hoặc chức danh tính theo thời gian (theo tháng) của công việc hoặc chức danh theo thang lương, bảng lương do người sử dụng lao động xây dựng theo quy định tại Điều 93 của Bộ luật Lao động được thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

- Các khoản phụ cấp lương để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà mức lương tại điểm a khoản 1 Điều 7 Nghị định số 158/2025/NĐ-CP chưa được tính đến hoặc tính chưa đầy đủ, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động; không bao gồm khoản phụ cấp lương phụ thuộc hoặc biến động theo năng suất lao động, quá trình làm việc và chất lượng thực hiện công việc của người lao động;

- Các khoản bổ sung khác xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 7 Nghị định số 158/2025/NĐ-CP, được thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương; không bao gồm các khoản bổ sung khác phụ thuộc hoặc biến động theo năng suất lao động, quá trình làm việc và chất lượng thực hiện công việc của người lao động.

Căn cứ quy định tại khoản 5 Điều 3 của Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH ngày 12/11/2020 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, các khoản như tiền ăn giữa ca, hỗ trợ xăng xe, điện thoại, nhà ở, tiền đi lại, trợ cấp nuôi con nhỏ, trợ cấp khi người lao động có việc hiếu, hỉ… được ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động và không thuộc tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Như vậy, các khoản phụ cấp xăng xe, nhà ở, điện thoại nếu được xác định là khoản hỗ trợ phúc lợi theo quy định này sẽ không tính vào tiền lương đóng BHXH.

2. Đối với nội dung hỏi về tiền lương tăng ca ngoài giờ, nội dung này thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà nước về lao động, tiền lương. Do đó, người lao động cần liên hệ cơ quan chức năng phụ trách lĩnh vực lao động để được giải đáp chính xác.