Cần quy định rõ thời gian công khai kết luận thanh tra

Bảo đảm đúng nguyên tắc “ở đâu có quản lý, ở đó có thanh tra”

Ngày 7/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).

Quang cảnh phiên thảo luận ngày 7/9

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi), tiếp thu ý kiến của đa số đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị giữ Thanh tra cấp huyện trong hệ thống tổ chức cơ quan thanh tra theo cấp hành chính như hiện hành;

Giữ quy định về việc thành lập Thanh tra Tổng cục, Cục thuộc Bộ trong dự thảo Luật như Chính phủ đã trình và ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội; Chỉnh lý, bổ sung các quy định nhằm bảo đảm thống nhất với quy định của Luật Kiểm toán nhà nước, khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, giữa hoạt động thanh tra với kiểm tra, kiểm toán…

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo luật cũng chỉnh lý theo hướng “Thanh tra sở được thành lập tại một số sở có phạm vi quản lý rộng và yêu cầu quản lý chuyên ngành phức tạp theo quy định của Chính phủ hoặc của luật. Việc thành lập thanh tra tại các sở khác do UBND cấp tỉnh quyết định căn cứ vào yêu cầu quản lý và biên chế được giao tại địa phương”.

Thảo luận về Thanh tra cấp huyện, đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Đoàn Hưng Yên) nhận định, Thanh tra cấp huyện có quá trình hình thành và phát triển lâu dài, đồng thời bảo đảm đúng nguyên tắc “ở đâu có quản lý, ở đó có thanh tra”. Trong thực tiễn việc xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo có tính chất phức tạp ngay từ cơ sở là cần thiết, Thanh tra cấp huyện bảo đảm việc giải quyết đơn thư kịp thời, tránh gây áp lực cho Thanh tra cấp tỉnh.

Qua thực tiễn hoạt động thanh tra, đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa băn khoăn về việc thống nhất tổ chức hệ thống thanh tra nhà nước theo cấp hành chính và cần thiết phải có thanh tra cấp huyện.

Đại biểu cho rằng, luật cần thiết kế các biện pháp để bảo đảm vị thế chính trị, tính độc lập gắn với tính chịu trách nhiệm của người đứng đầu của các cơ quan thanh tra nhà nước tương xứng với chức trách, nhiệm vụ được giao; Bảo đảm thực hiện hiệu quả chức năng quản lý nhà nước về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Đại biểu Lê Hữu Trí nhấn mạnh, qua thực tiễn hoạt động thanh tra, người đứng đầu cơ quan thanh tra vẫn không độc lập hoàn toàn trong việc xác định đối tượng thanh tra, trong kết luận và kiến nghị xử lý.

Đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa

Trên thực tế đã có không ít trường hợp người đứng đầu cơ quan thanh tra và trưởng đoàn thanh tra phải báo cáo xin ý kiến thủ trưởng của cơ quan quản lý nhà nước theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cung cấp trước khi người đứng đầu cơ quan thanh tra ký kết luận. Điều đó cũng có nghĩa kết luận thanh tra sẽ không bảo đảm tính khách quan nếu thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có sự lệch lạc.

Vì vậy, để bảo đảm hoạt động thanh tra được chính xác, khách quan, chống tham nhũng, tiêu cực, có hiệu quả, đại biểu Lê Hữu Trí đề nghị luật cần quy định rõ các biện pháp tránh sự can thiệp của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, của người đứng đầu cơ quan thanh tra đối với hoạt động của Đoàn thanh tra.

Bỏ thời hạn công khai kết luận thanh tra sẽ ngược quy định chống tham nhũng

Đại biểu Nguyễn Mạnh Cường - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình góp ý việc sửa đổi quy định về công khai kết luận thanh tra tại Điều 75. Theo đó, đại biểu bày tỏ băn khoăn khi dự thảo đã bỏ quy định thời hạn công khai kết luận thanh tra.

Luật hiện hành quy định sau khi ký kết luận thanh tra, trong thời hạn 10 ngày phải công khai kết luận thanh tra. Đây cũng là yêu cầu của pháp luật về phòng chống tham nhũng, đòi hỏi phải công khai minh bạch hoạt động của cơ quan tổ chức để phòng ngừa tham nhũng.

Thế nhưng, dự thảo Luật thanh tra (sửa đổi) bỏ quy định về thời hạn công khai, đồng thời lại sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan. Như trước khi công khai kết luận có thể sửa đổi, bổ sung kết luận thanh tra. Nghiêm cấm tiết lộ thông tin liên quan đến cuộc thanh tra sau khi kết luận thanh tra chưa được công khai.

Theo đại biểu Cường, việc sửa đổi như trên không phù hợp với chủ trương công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, chính xác của hoạt động thanh tra; Đồng thời ngược lại với quy định của pháp luật phòng chống tham nhũng về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan tổ chức, gây khó khăn cho các đối tượng phải thực hiện kết luận thanh tra.

Về nguyên tắc, khi kết luận được ký thì phải thi hành. Tuy nhiên, nếu kết luận chưa công khai thì làm sao thi hành được mà không vi phạm điều cấm là tiết lộ thông tin liên quan đến cuộc thanh tra khi kết luận thanh tra chưa công khai.

Do đó, đại biểu đề nghị cần quy định rõ trong thời hạn 10 - 15 ngày sau khi ký thì phải công khai kết luận thanh tra, tránh được sự can thiệp tác động vào kết luận thanh tra sau khi đã được ký.

Liên quan đến báo cáo kết quả thanh tra, đại biểu Phạm Đình Thanh - Đoàn Kon Tum đề nghị bổ sung, sửa đổi khoản 3, Điều 69 như sau: “Trường hợp phát hiện có hành vi tham nhũng, tiêu cực thì trong báo cáo kết quả thanh tra phải nêu rõ trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức để xảy ra hành vi tham nhũng, tiêu cực theo các mức độ: Yếu kém về năng lực quản lý; Thiếu trách nhiệm trong quản lý; Bao che cho người có hành vi tham nhũng, tiêu cực”.