Gỡ điểm nghẽn thể chế để khoa học công nghệ bứt phá

Doanh nghiệp tăng tốc đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57

Nghị quyết 57-NQ/TW được Bộ Chính trị ban hành ngày 22.12.2024, nhấn mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố quyết định phát triển của các quốc gia; là điều kiện tiên quyết, thời cơ tốt nhất để nước ta phát triển giàu mạnh, hùng cường trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Ông Tô Dũng Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên VNPT - cho biết, việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tại VNPT sẽ tập trung vào 3 nhiệm vụ ưu tiên chính, gồm: Đẩy mạnh đầu tư vào hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), với trọng tâm là các công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, IoT, Cloud và 5G/6G, nhằm tạo cơ sở cho đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh; Xây dựng và phát triển hạ tầng công nghệ số tiên tiến, đặc biệt là mạng 5G, trung tâm dữ liệu và các nền tảng số quốc gia, để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua đào tạo chuyên sâu và thu hút nhân tài trong nước lẫn quốc tế.

Ông Tô Dũng Thái khẳng định, những nhiệm vụ này sẽ được triển khai đồng bộ và quyết liệt, khẳng định vai trò dẫn dắt của VNPT trong quá trình phát triển quốc gia. Các doanh nghiệp công nghệ trụ cột của nhà nước như VNPT và các doanh nghiệp khác đóng vai trò nòng cốt trong việc hiện thực hóa các nội dung của Nghị quyết số 57-NQ/TW vào thực tiễn.

Ông Trương Gia Bình - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT - cũng cam kết đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

"Chúng tôi cam kết đến 2030 sẽ đào tạo 1 vạn kỹ sư bán dẫn, 5 vạn kỹ sư AI, tham gia đào tạo chuyển đổi nửa triệu kỹ sư công nghệ thông tin sang lĩnh vực tiềm năng AI. Chúng tôi đã xây dựng 2 nhà máy ở Việt Nam và Nhật Bản. 5 năm nữa, chúng tôi sẽ xây dựng 5 nhà máy trí tuệ nhân tạo trên toàn cầu, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong các quốc gia cung cấp hạ tầng tính toán về trí tuệ nhân tạo hàng đầu khu vực" - ông Bình nói.

Tháo gỡ điểm nghẽn để Nghị quyết 57 đi vào cuộc sống

Theo các doanh nghiệp, việc thực hiện các nội dung trong Nghị quyết 57-NQ/TW không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để họ khẳng định vị thế, trở thành những trụ cột chính trong chiến lược chuyển đổi số (CĐS) quốc gia, đưa Việt Nam tiến lên tầm cao mới trên bản đồ công nghệ thế giới. Song thực tế hiện nay, quy định của pháp luật hiện hành còn nhiều vướng mắc, bó buộc.

Điều này cũng được Tổng Bí Thư Tô Lâm chỉ ra trong buổi họp tổ tại Quốc hội hôm 15.2. Theo Tổng Bí thư, phạm vi của các vấn đề liên quan tới khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quá lớn, đụng vào cái gì cũng khó khăn do vướng mắc bởi quy định của pháp luật. Đây là bài học cho thấy thể chế là điểm nghẽn, không gỡ điểm nghẽn thể chế thì không thể đưa Nghị quyết 57 đi vào cuộc sống. Do đó, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là rất quan trọng, rất gấp.

Tổng Bí thư đặt vấn đề: “Ai cũng thấy giá trị và sự cần thiết của khoa học công nghệ, nhưng tại sao không phát triển được?” Ông cho rằng, chỉ sửa Luật Khoa học và Công nghệ là chưa đủ, khi còn nhiều vướng mắc chồng chéo với Luật Đấu thầu, quy định về đầu tư công - tư, hợp tác công - tư... Đặc biệt, quy định chỉ ưu tiên mua rẻ có thể biến Việt Nam thành "bãi rác" công nghệ.

“Mình đi sau, chưa vướng đầu tư, chưa lo thu hồi vốn, nên khoa học công nghệ phải biết đi tắt, đón đầu” - Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Về lâu dài, Tổng Bí thư chỉ rõ, cần tiếp tục sửa đổi các luật, trước mắt là Luật Khoa học và Công nghệ và các luật có liên quan để tiến bộ, đồng bộ và phải sát với thực tiễn. Phải đổi mới tư duy, cách làm, nhìn thẳng vào vấn đề của thực tiễn để có cách tháo gỡ.