Cấp thiết gỡ vướng đầu tư, hóa giải “có tiền mà không tiêu được”

“Đó là do ai? Là do mình thôi”

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội chiều ngày 26.10, Tổng Bí thư Tô Lâm nhận định, nhìn vào thực chất của tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, bên cạnh rất nhiều thành tựu, còn rất nhiều lo lắng, trăn trở phải giải quyết.

Rõ nhất là trong vấn đề chống lãng phí, Tổng Bí thư cho hay, đây là vấn đề ông rất quan tâm, cũng là nội dung khiến người dân rất bức xúc. “Dân hỏi mình không trả lời được. Ai cũng nói mảnh đất đó là vàng, là quý, trị giá bao nhiêu tiền nhưng sao đứng im, chục năm vẫn để cỏ mọc, vậy ai chịu trách nhiệm?” - Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư cũng dẫn dự án chống ngập ở TPHCM qua 2 nhiệm kỳ mà dân vẫn chịu ngập lụt, trong khi tiền Nhà nước đã bỏ ra. Nếu để thế vẫn là vi phạm, không tham ô tham nhũng cũng lãng phí. Hay trường hợp 2 bệnh viện được Nhà nước đầu tư chục năm vẫn chưa đưa vào sử dụng, trong khi nếu của tư nhân, họ đã thu hồi vốn xong.

Câu chuyện “có tiền mà không tiêu được” tiếp tục được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu ra khi dẫn chứng giải ngân vốn 9 tháng chưa được 50%, trong khi chỉ còn mấy tháng nữa là hết năm. “Đó là do ai? Là do mình thôi, sao thấy vướng mà cứ để làm khó mình đến thế. Khó đến đâu gỡ đến đó, nhìn từng cái mà gỡ. Quy định thế nào mà đến Nhà nước còn không làm được, doanh nghiệp làm sao làm được” - Tổng Bí thư nhận định.

Dẫn thực tế hằng trăm, hàng nghìn dự án ở địa phương được cấp nhưng triển khai lại vướng, lại đứng chờ nhau, Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu phải phối hợp, không đổ cho nhau hay chờ đợi nhau.

Cấp thiết rà soát ngay các vướng mắc

Trong báo cáo mới đây nhất, Bộ Tài chính cho hay, ước đến hết quý III/2024, cả nước mới giải ngân được khoảng 47,29% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2023 là 51,38%.

“Việc một số địa phương kế hoạch lớn nhưng tỉ lệ giải ngân không cao đã ảnh hưởng rất lớn đến tỉ lệ giải ngân chung của cả nước” - Bộ Tài chính nêu rõ.

Trên cơ sở tổng hợp từ các bộ, ngành, địa phương, Bộ Tài chính cho biết, có nhiều vướng mắc tồn tại. Điển hình như vướng mắc trong một số cơ chế chính sách về giao một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư công các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương; quy định về trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm, thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn; trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách Nhà nước.

Một vướng mắc khác tồn tại từ lâu là công tác giải phóng mặt bằng, trọng tâm là việc xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất, người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, tái định cư; liên quan đến biến động giá nguyên vật liệu, nguồn cung nguyên vật liệu xây dựng.

Với thực tế trên, việc Chính phủ vừa quyết định thành lập Ban chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án (Ban chỉ đạo) được kỳ vọng sẽ tạo đột phá mới, tháo gỡ vướng mắc hoặc kịp thời điều chỉnh các quy định đang là điểm nghẽn cản trở tiến độ giải ngân các dự án.

Ban chỉ đạo do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình làm Trưởng ban sẽ rà soát, tổng hợp và đề xuất với Thủ tướng Chính phủ phương hướng, giải pháp để giải quyết những vấn đề quan trọng, liên ngành nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, bao gồm các dự án sử dụng nguồn vốn đầu tư công, nguồn vốn đầu tư tư nhân trong nước, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và các nguồn vốn khác (nếu có).

Nội dung gây nhiều chú ý là Ban chỉ đạo sẽ tổng hợp khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án theo các nhóm vấn đề cụ thể, xác định thẩm quyền xử lý của các cấp có liên quan, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, xử lý.