Hà Nội xây dựng Nông thôn mới hài hòa giữa truyền thống và hiện đại

Xây dựng Nông thôn mới mang nét riêng của Thủ đô

Thống kê của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng Nông thôn mới thành phố Hà Nội cho thấy, đến nay, thành phố có 15/18 huyện, thị xã đạt chuẩn Nông thôn mới và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới.

Trong đó, Đan Phượng là huyện đi đầu thành phố về xây dựng Nông thôn mới, với 100% số xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao, 5 xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu.

Về xây dựng xã Nông thôn mới, thành phố có 382/382 xã (đạt 100%) đạt chuẩn Nông thôn mới; 48 xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao và 5 xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu.

Hà Nội phấn đấu hết năm nay có thêm 3 huyện đạt chuẩn Nông thôn mới (gồm Ứng Hòa, Mỹ Đức và Ba Vì), đưa tổng số huyện, thị xã đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Nông thôn mới của thành phố lên 100%. Số xã được công nhận đạt tiêu chí Nông thôn mới nâng cao tăng thêm 25 xã; Số xã được công nhận đạt tiêu chí Nông thôn kiểu mẫu tăng thêm 15 xã.

Xây dựng Nông thôn mới tại Thủ đô không chỉ phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế… mà còn hài hòa với lưu giữ không gian, nếp sống làng quê, bảo tồn di sản nghìn năm văn hiến. Do đó, thành phố Hà Nội xác định rõ, xây dựng Nông thôn mới Thủ đô phải mang bản sắc riêng.

Bộ Tiêu chí xã Nông thôn mới theo Quyết định số 3098/QĐ-UBND ngày 29/8/2022 của UBND thành phố nêu rõ: Tiêu chí bắt buộc để đạt xã Nông thôn mới kiểu mẫu là phải có mô hình thôn thông minh. Đây là một tiêu chí khó nhưng cũng là hướng phát triển phù hợp xu thế thời đại, góp phần tạo bản sắc riêng cho Nông thôn mới Hà Nội.

Đối với tiêu chí này, hiện thành phố đã giao Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, xây dựng hướng dẫn để giúp các địa phương triển khai thực hiện. Hà Nội sẽ bám sát mục tiêu đô thị hóa để có hướng đi mới, hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, truyền thống và hiện đại. Trong đó, phát triển các mô hình nông nghiệp thông minh, ứng dụng số hóa trong phát triển để xây dựng nông thôn hiện đại.

Các chỉ tiêu cần thực hiện cao hơn bộ tiêu chí quốc gia

Xây dựng Nông thôn mới là hành trình không có điểm dừng, không điểm kết thúc. Do đó, các địa phương ven đô của Hà Nội đã và đang tập trung đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn theo hướng tiệm cận tiêu chí đô thị; Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân...

Tháng 3/2022, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành các quyết định về Bộ tiêu chí Nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, UBND thành phố Hà Nội đã tổ chức nhiều cuộc họp với các Sở, ngành, địa phương để thảo luận về tiêu chí của Nông thôn mới Hà Nội. Cuối tháng 8 vừa qua, thành phố đã ban hành Bộ tiêu chí của Hà Nội về Nông thôn mới, Nông thôn mới nâng cao, Nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 đối với cấp xã và cấp huyện.

Theo Phó Chánh Văn phòng Thường trực, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng Nông thôn mới thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Chí, Bộ tiêu chí xã Nông thôn mới nâng cao của Hà Nội vẫn có 19 tiêu chí nhưng số chỉ tiêu cần thực hiện cao hơn Bộ tiêu chí quốc gia.

Ví dụ, với tiêu chí số 2 về giao thông, mục 2.2 của Bộ tiêu chí quốc gia quy định: “Đường thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp được cứng hóa”, Hà Nội yêu cầu: “Đường thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp được nhựa hóa hoặc bê tông hóa”; Hay với tiêu chí số 5 về trường học, Bộ tiêu chí quốc gia quy định: “Tỷ lệ trường học các cấp đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 1 và có ít nhất 1 trường đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất mức độ 2”, Hà Nội đặt mục tiêu cao hơn: “Tỷ lệ trường học các cấp trên địa bàn xã đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 trở lên, trong đó có 1 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2”.

Phó Chánh Văn phòng chuyên trách, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội Ngọ Văn Ngôn giải thích: “Cơ sở vật chất chỉ là một trong số rất nhiều chỉ tiêu để công nhận trường chuẩn quốc gia. Do đó, đặt ra chỉ tiêu rất cao là thể hiện quyết tâm lớn của Hà Nội trong việc tiếp tục nâng cao chất lượng xây dựng Nông thôn mới, hướng đến mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn”.

Xây dựng Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu của Hà Nội gắn với tiến trình đô thị hóa, nên dự báo sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong triển khai thực hiện. Không chỉ đáp ứng yêu cầu cao về tiêu chí, chất lượng tiêu chí mà trong quá trình xây dựng Nông thôn mới, các địa phương còn phải chủ động giải quyết những vấn đề liên quan tới phát triển đô thị trong tương lai.

Để giải bài toán hài hòa giữa truyền thống và đương đại, giữa phát triển và gìn giữ môi trường… không đơn giản chỉ là kinh phí và quyết tâm, mà Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu của Hà Nội đòi hỏi hội tụ nhiều yếu tố mang nét riêng của Thủ đô.