Kỳ vọng hợp tác kinh tế Việt - Mỹ

Khuôn khổ quan hệ song phương

Hợp tác trao đổi thương mại song phương vẫn là điểm sáng quan trọng nhất khi nhìn vào quan hệ kinh tế Việt - Mỹ. Từ con số 223,4 triệu USD kim ngạch thương mại song phương vào năm 1995, đến năm 2022 con số này đã tăng lên mức gần 139 tỉ USD (gấp hơn 620 lần) với mức tăng trưởng hằng năm trên dưới 20%.

Với thị trường 331 triệu dân Mỹ và 100 triệu dân Việt Nam (số liệu đến 9.2023) và thói quen sử dụng thường xuyên các sản phẩm của nhau, việc 2 bên thiết lập khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện sẽ làm gia tăng các hoạt động tương tác và trao đổi thương mại cũng sẽ được kỳ vọng phát triển tương ứng trong thời gian tới.

Bên cạnh trao đổi thương mại, đầu tư song phương cũng là lĩnh vực được kỳ vọng sẽ có nhiều thay đổi mạnh trong thời gian tới.

Quan hệ thương mại và đầu tư Việt - Mỹ tiếp tục nhận được sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng doanh nghiệp 2 nước. Trên thực tế, đã khá lâu 2 nước chưa đạt được các thỏa thuận lớn mang tính đột phá trong lĩnh vực kinh tế sau khi hai nước đạt thỏa thuận về Hiệp định Thương mại song phương (BTA, có hiệu lực từ tháng 12.2001) và Hiệp định khung về thương mại và đầu tư (TIFA, ký tháng 6.2007).

Các phát biểu của lãnh đạo cấp cao hai nước thời gian qua và Tuyên bố chung Việt - Mỹ vừa qua cũng cho thấy, hai bên đang tập trung tạo điều kiện thuận lợi và mở cửa thị trường hơn nữa cho hàng hóa, dịch vụ của mỗi nước...

Hợp tác khu vực và toàn cầu

Nhiều chuyên gia kinh tế Mỹ và thế giới đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong tiến trình này dựa vào vị trí địa chiến lược quan trọng, sự ổn định về chính trị và bộ máy chính quyền, sự chủ động xây dựng năng lực chuỗi cung ứng cho nhiều lĩnh vực từ những năm trước, mối quan hệ hợp tác cùng có lợi với mọi quốc gia trên thế giới, lực lượng lao động trẻ và chi phí thấp…

Mỹ đang nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển các hoạt động trong chuỗi cung ứng hàng hóa về các nước bạn bè, nhằm vừa tận dụng lợi ích của toàn cầu hóa, vừa hạn chế các rủi ro gián đoạn sản xuất… và 2 nước vừa thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, Việt Nam có thể là một mắt xích quan trọng và được ưu tiên cao hơn nhiều trong tính toán chiến lược của Mỹ đối với việc thúc đẩy hợp tác liên quan các chuỗi cung ứng.

Hợp tác công nghệ nói chung và hợp tác chip nói riêng cũng nằm trong logic này khi Intel đã cam kết đầu tư 1,5 tỉ USD vào nhà máy tại Thành phố Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ là cơ sở thử nghiệm và lắp ráp đơn lẻ lớn nhất trên thế giới.

Thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ ASEAN cũng là lĩnh vực mà Việt Nam và Mỹ có thể tiếp tục tăng cường trong thời gian tới. Là một trong những quốc gia năng động nhất khu vực Đông Nam Á, đã nâng cấp quan hệ lên khuôn khổ ngang hàng với khuôn khổ quan hệ giữa Mỹ và ASEAN, hai nước dự kiến có điều kiện và động lực lớn hơn để thúc đẩy hội nhập trong ASEAN và quan hệ ASEAN - Mỹ.

Trên cơ sở khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện mới xác lập và sự tiến triển tích cực của quan hệ kinh tế Việt - Mỹ, hai nước còn có khả năng can dự sâu hơn và đóng góp tích cực cho các nỗ lực thúc đẩy giải quyết nhiều vấn đề của kinh tế thế giới.

Sự tin cậy, khuôn khổ quan hệ chặt chẽ, lịch sử hợp tác tích cực giữa các quốc gia là cơ sở quan trọng nhất cho các hợp tác này, trong đó Việt Nam và Mỹ đang có lợi thế nhất định với việc xác lập khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Khuôn khổ quan hệ mới và sự phối hợp chặt chẽ trong nhiều năm qua cũng tạo điều kiện cho Việt Nam và Mỹ có thể đóng góp nhiều hơn cho các hợp tác kinh tế quốc tế liên quan khuôn khổ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vốn gặp nhiều trì trệ trong nhiều năm qua, hợp tác trong khuôn khổ Diễn đàn châu Á - Thái Bình Dương (APEC) và thậm chí là một khuôn khổ hợp tác tự do thương mại mới ở tầm khu vực hoặc quốc tế.