Thói quen của người tiêu dùng thay đổi lớn từ sau dịch Covid-19

Xu hướng "tiêu dùng xanh"

Thông tin trên được đưa ra trong buổi họp báo về Lễ công bố danh sách 529 doanh nghiệp đạt chứng nhận HVNCLC do người tiêu dùng bình chọn năm 2024, diễn ra ngày 7/3 tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM).

Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Nguyễn Văn Phượng, Phụ trách chương trình khảo sát bình chọn HVNCLC năm 2024 cho biết: Thói quen tiêu dùng của người dân đã có sự thay đổi lớn sau đại dịch Covid-19. Cụ thể, có 69% người tiêu dùng được khảo sát chọn sản phẩm tốt cho sức khỏe hoặc đạt các chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng; 45% chọn sản phẩm truy xuất được nguồn gốc xuất xứ. Sản phẩm được sản xuất theo quy trình sản xuất hữu (có chứng nhận organic) có tỉ lệ người chọn mua là 25%.

Tuy nhiên một vấn đề hiện nay thị trường tiêu dùng trong nước đang gặp phải là người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu do nền kinh tế năm 2024 dự báo vẫn còn nhiều khó khăn. Kết quả khảo sát về mức độ mua sắm của người tiêu dùng năm 2024 so với năm 2023 cho thấy có tín hiệu lạc quan hơn, nhưng mức gia tăng không đáng kể. Chỉ khoảng gần 1/3 số người tiêu dùng được khảo sát (30%) cho biết mức chi tiêu mua sắm năm 2024 sẽ tăng hơn chút ít so với năm 2023, còn trên 40% người tiêu dùng cho biết sẽ tiếp tục cắt giảm mua sắm và 30% người tiêu dùng còn lại cho biết không thay đổi mức mua sắm so với năm trước.

"Do đó, thời gian trước mắt, ít nhất là 6 tháng đầu năm 2024 vẫn là chặng đường khó khăn đối với doanh nghiệp về bài toán trong việc thâm nhập, chinh phục người tiêu dùng, mở rộng thị trường", ông Nguyễn Văn Phượng chia sẻ.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp HVNCLC chia sẻ tại họp báo

Theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp HVNCLC: Thị trường hàng tiêu dùng Việt Nam đang phát triển thực sự về chiều sâu. Người tiêu dùng không chỉ coi trọng các yếu tố chất lượng cảm nhận, độ bền, giá cả, mà ngày càng quan tâm đến sản phẩm tốt cho sức khỏe. Xu hướng lựa chọn sản phẩm “xanh” và “sạch” thân thiện môi trường hoặc đạt các chứng nhận tiêu chuẩn chất lượng trở thành ưu tiên hàng đầu. Xu hướng này sẽ chi phối, thúc đẩy việc phát triển kinh tế phải đảm bảo cho các nguồn lực tự nhiên được tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu về số lượng và môi trường sống trong tương lai, nhất là trong bối cảnh nguồn tài nguyên trên thế giới ngày càng cạn kiệt, ô nhiêm môi trường và biến đổi khí hậu gia tăng.

Đa dạng cách thức bán hàng

Chương trình khảo sát bình chọn HVNCLC năm 2024 cho thấy, hiện nay các kênh bán lẻ truyền thống vẫn chiếm ưu thế, đặc biệt là cửa hàng chuyên/cửa hàng tạp phẩm/đại lý trong việc cung ứng hầu hết các loại sản phẩm tiêu dùng do những hấp lực về chất lượng, giá cả, đặc biệt là sự thuận tiện hay sự thân thiện của người bán. Các kênh giới thiệu thích ứng một cách linh hoạt, các phương thức bán hàng mới ngày càng chuyên nghiệp như cho phép đặt hàng qua zalo, thanh toán (không dùng tiền mặt) qua ví điện tử hay chuyển khoản qua ngân hàng,..

"Từ sau dịch Covid-19, thói quen mua sắm online ngày càng gia tăng. Hầu hết các sản phẩm đều mua bán online, trong đó các sản phẩm may thêu, mỹ phẩm, điện tử chiếm tới 30% khách mua. Mặt khác, thời gian gần đây các kênh bán hàng online đã thích ứng và khai thác tốt nhu cầu mua sắm kết hợp giải trí của người tiêu dùng với các hình thức live-stream bán hàng (tiêu biểu như Tiktok shop), được xem là hình thức buy-entertainment trên nền tảng kỹ thuật số. Xu hướng này sẽ tiếp tục “nở rộ” trong thời gian tới với sự đầu tư đa kênh, đa nội dung của những người bán hàng live-stream", ông Nguyễn Văn Phượng chia sẻ thêm.

Ông Nguyễn Văn Phượng, Phụ trách chương trình khảo sát bình chọn HVNCLC năm 2024 thông tin về kết quả khảo sát

Trong khi đó, theo bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp HVNCLC: Thông tin từ cuộc khảo sát bình chọn HVNCLC 2024 cho thấy, nhóm doanh nghiệp mới đạt tỷ lệ bầu chọn lần đầu (mới nổi) là các doanh nghiệp có nỗ lực mang tính đột phá trong hoạt động phân phối với sự gia tăng độ phủ khá tốt tại các hệ thống phân phối.

Hầu hết các doanh nghiệp mới đạt lần đầu là các doanh nghiệp cung ứng sản phẩm thực phẩm, là các doanh nghiệp tiêu biểu trong thực hành sản xuất, đạt các chứng nhận Ocop (4* và 5*). Ngành hàng có số doanh nghiệp đạt đủ tỷ lệ bình chọn cao nhất là thực phẩm khô, đồ ăn liền; kế đến là ngành nước chấm, gia vị; ngành đạt tỷ lệ bình chọn thấp nhất là ngành dụng cụ làm đẹp.

Bà Vũ Kim Hạnh thông tin thêm, trong khi sức mua thấp, doanh nghiệp bán hàng kém, thì các tổng kho lớn đã được xây dọc biên giới phía Bắc và hàng tiêu dùng Trung Quốc đã tăng lượng bán xuyên biên giới. Lợi thế của họ là chất lượng ổn, giá rẻ, vận chuyển nhanh, mẫu mã đa dạng, sẽ tạo nên sức cạnh tranh đầy khốc liệt trong giai đoạn khó khăn này.

“Vì thế hơn lúc nào hết doanh nghiệp HVNCLC bên cạnh việc phải luôn duy trì sản phẩm chất lượng tốt, tính toán lại về chiến lược và mô hình kinh doanh, cần quan tâm hơn việc tiếp thị và bán hàng bằng các công cụ và công nghệ mới hiệu quả hơn, nhất là khi người tiêu dùng hiện nay sử dụng các nền tảng mạng xã hội ngày một nhiều. Thay đổi cách tiếp cận trong việc bán hàng cũng là cơ hội để hàng Việt có thể xuất khẩu sang những thị trường lớn tỷ dân”, bà Vũ Kim Hạnh nói.