Bài học sau vụ cháy rừng thảm khốc ở Tuyên Quang

Hơn 3 ngày sau vụ cháy rừng thảm khốc tại núi Nghiêm xã Hoàng Khai (huyện Yên Sơn, Tuyên Quang), chị Hà Thị Đào (SN 1984) vẫn chưa hết bàng hoàng. Trong khi cùng lực lượng chức năng chữa cháy rừng, anh Đồng Đại Cường (SN 1983, chồng chị Đào) đã mãi mãi không trở về.

Chị Đào nhớ lại: "Hôm cháy rừng, hai vợ chồng bảo nhau cùng người dân và lực lượng chức năng tham gia chữa cháy, bảo vệ những cánh rừng già. Sau khi tham gia chữa cháy, anh Cường đã không trở về nữa. Sau một ngày, các lực lượng chức năng mới tìm thấy anh. Anh Cường ra đi để lại bố mẹ già, con thơ. Mất mát này là quá lớn đối với mọi người".

Đám cháy rừng xảy ra tại xã Hoàng Khai khởi phát từ trưa 21.3, phải mất 2 ngày, huy động hàng nghìn người mới khống chế được đám cháy. Không chỉ lấy đi sinh mạng 1 người, đám cháy thiêu rụi hơn 20ha rừng tự nhiên tại địa phương.

Ông Bùi Văn Cảnh (thôn Nghiêm Sơn, xã Hoàng Khai) cho biết, hôm xảy ra cháy, ông cùng người dân đã tham gia chữa cháy suốt hàng chục tiếng đồng hồ. Đây là vụ cháy rừng lớn nhất xảy ra tại địa phương, ngọn lửa bốc cao hàng chục mét, lan nhanh trên diện rộng. Khu vực cháy chủ yếu là rừng nứa, giang đã khuy, cây bụi và thảm thực vật dày, kết hợp với gió lớn và địa hình đá tai mèo hiểm trở, khiến việc tiếp cận và giập lửa gặp rất nhiều khó khăn.

Cùng khoảng thời gian trên, tại xã Trung Yên (huyện Sơn Dương), đám cháy xảy ra tại núi Ông Mo, khu vực giáp ranh địa phận 2 tỉnh Tuyên Quang và Thái Nguyên.

Cơ quan chức năng phải triển khai lực lượng 4 tại chỗ, huy động hơn 200 người tham gia chữa cháy. Biện pháp ban đầu là phát dọn đường băng để cản lửa. Đám cháy khởi phát từ địa bàn Thái Nguyên rồi lan sang khu vực núi Ông Mo. Khu vực cháy có địa hình núi dốc, cách xa khu dân cư hơn 1 giờ đi bộ đường rừng. Thời tiết hanh khô, gió nhẹ, khiến công tác chữa cháy gặp nhiều khó khăn. Đám cháy gây thiệt hại hơn 4ha rừng tự nhiên.

Còn tại tỉnh Bắc Kạn, chỉ từ ngày 20 đến 23.3, trên địa bàn đã xảy ra liên tiếp 3 vụ cháy rừng tại các xã, phường của TP Bắc Kạn. Từ tháng 1.2025 đến nay, toàn tỉnh Bắc Kạn đã xảy ra hơn 10 vụ cháy rừng gây thiệt hại khoảng 40ha rừng. Số lượng các vụ cháy rừng từ đầu năm tới nay đã vượt tổng số vụ cháy rừng của cả năm 2024.

Nguyên nhân các vụ cháy chủ yếu do người dân đi rừng sử dụng lửa bất cẩn, xử lý thực bì phục vụ trồng rừng nhưng không giám sát, theo dõi, đốt rác gần rừng khiến các đám cháy lan rộng.

Theo ông Lý Xuân Bình - Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh (Sở Nông nghiệp và Môi trường), nguyên nhân các vụ cháy rừng gần như đã rõ, đều do ý thức của con người, muốn giảm thiểu thiệt hại thì việc phòng cháy là vô cùng cần thiết.

Những vụ cháy rừng gần đây là một lời cảnh tỉnh cho các địa phương trong việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục người dân về nguy cơ cháy rừng và các biện pháp phòng cháy là rất cần thiết. Các địa phương cần đẩy mạnh công tác phổ biến kiến thức về luật pháp và các quy định liên quan đến bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng.
Khi sự cố cháy rừng xảy ra, các địa phương khẩn trương thực hiện các biện pháp phòng ngừa cháy rừng như làm đường băng cản lửa, tỉa thưa cây rừng, thu gom vật liệu dễ cháy. Kiểm soát chặt chẽ việc đốt nương rẫy, đốt đồng ruộng và các hoạt động sử dụng lửa trong rừng và ven rừng.