Lưu truyền ký ức miền Tây qua cây lúa trăm năm
“Thương lắm lúa mùa ơi” như bộ phim tái hiện sống động ký ức miền Tây qua đời sống cây lúa mùa trăm năm tuổi với bàng bạc những cảm xúc.
“Thương lắm lúa mùa ơi” là tác phẩm thứ 2 của cây bút không chuyên Lê Quốc Việt, gồm 13 bài với 162 trang (khổ 13 x 20,5cm - NXB Phụ nữ Việt Nam - 2025) như bộ phim về ký ức nông thôn xưa với cây lúa, con trâu, cái cày… được thể hiện hài hòa giữa kiến thức nông học và cảm xúc của người trong cuộc.
Sinh năm 1964 ở vùng quê Cù Là (xã Châu Thành, tỉnh An Giang), kỹ sư nông nghiệp Lê Quốc Việt (Tư Việt) lớn lên giữa không gian mà mọi sinh hoạt, đời sống từ chuyện học, đi chơi… đều xoay quanh cái trục cây lúa mùa, mỗi năm một vụ.
Vì thế khi chứng kiến những hình ảnh xưa đang lùi dần vào quá khứ, lòng ông lại gợn lên nỗi nhớ lớn đến mức quyết định bỏ công sức, tiền của ra bảo tồn và ghi chép lại với mong muốn thế hệ mai sau có cái để nhớ, để thương về những người đi trước. Vì thế 13 bài viết như 13 trạng thái bàng bạc cảm xúc.
Trong “Tâm sự mang tên lúa mùa Tư Việt”, ông khiến người đọc da diết nhớ về thời "trên lúa, dưới cá"… rồi cùng anh đau đáu trước nạn phân thuốc hóa học giằng xé hệ sinh thái, khiến “đồng ruộng giờ giống như giá thể, sau khi gieo giống là phải quăng phân, phun thuốc với mức độ năm sau cao hơn năm trước”.
Trong “Cơm gạo lúa mùa”, “Mái lá năm xưa”, “Ngoại và má”… tác giả tái hiện đầy đủ hình ảnh, màu sắc và cả hương vị của văn hóa lúa mùa xưa. Có thể đó là bữa cơm nghèo chỉ với nước mắm chan cơm... nhưng không gây bi lụy, vì tác giả đã nhận ra đàng sau đó là chất xúc tác “xây trong họ ý chí, thôi thúc họ vươn lên trong học tập” mà chính ông đã trải qua…
Vì thế có thể nói, “Thương lắm lúa mùa ơi” đã vượt giới hạn trang sách, khắc họa không gian lưu truyền ký ức miền Tây một thời xanh mướt những giá trị truyền thống, để neo vào lòng người đọc niềm thương nhớ văn hóa cha ông…
Bạn đọc còn như được nạp thêm kiến thức về không gian lúa mùa ở xứ Cù Là quê tác giả với “Lễ hội Ok Om Bok”, Hát Dù kê” của đồng bào Khmer, về xuất xứ một số danh xưng lúa giống ngày xưa như Châu Hạng Võ là tên đọc trại từ Châu Hồng Vỏ… Bởi ông không chỉ kể với tư cách là người trong cuộc, mà còn vận dụng kiến thức nông học được đào tạo bài bản và kiến thức có từ văn hóa đọc để lý giải mới những vấn đề cũ và tưởng chừng như đã an bày.
Anh là “Nhà khoa học của nhà nông” không phải chỉ vì kiến thức mà bởi tình yêu lớn lao dành cho người nông dân, cho đất đai, cho từng hạt lúa... Vì thế “Thương lắm lúa mùa ơi” chung một tinh thần: Bảo tồn giá trị truyền thống, nâng tầm giá trị hiện tại và mở ra những cánh cửa tương lai. Anh Tư Việt minh chứng rằng, với tình yêu và sự sáng tạo, chúng ta có thể mang bản sắc Việt Nam vươn ra biển lớn… Truyền thống không phải là gánh nặng của quá khứ mà là hành trang cho tương lai. Hãy cùng anh Tư Việt tiếp tục hành trình này để lúa mùa miền Tây và nông sản Việt Nam mãi là niềm tự hào của đất nước” (Lê Minh Hoan - Phó Chủ tịch Quốc hội)
In bài viết
