Lý do không giữ lại 52 thị xã và 87 thành phố thuộc tỉnh

Theo chương trình, chiều 13-6, Quốc hội sẽ thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp 2013 vừa có báo cáo giải trình, tiếp thu về dự thảo Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp 2013.

Một số ý kiến đề nghị cụ thể hóa các đơn vị hành chính dưới tỉnh gồm: Xã, phường và đặc khu; thay cụm từ "đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương" bằng "đơn vị hành chính cấp cơ sở".

Có ý kiến đề nghị làm rõ "đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương" là có đơn vị hành chính cấp xã và tương đương hay còn cấp hành chính nào khác.

Ủy ban sửa đổi Hiến pháp giải thích rằng, việc sử dụng cụm từ "đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương" nhằm thống nhất với các quy định khác của Hiến pháp. Cụm từ này đã được sử dụng từ Hiến pháp 1959 đến nay và nằm trong nhiều điều khoản của Hiến pháp 2013.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương đang thảo luận dự kiến sẽ quy định đơn vị hành chính gồm: Tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là cấp tỉnh) và xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh (gọi chung là cấp xã); dưới cấp xã sẽ không còn đơn vị hành chính nào khác.

Có ý kiến cho rằng cần đa dạng hóa các loại hình đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; có thể cân nhắc giữ lại các thành phố, thị xã hiện nay và xác định đây cũng là đơn vị hành chính cơ sở mà không phân chia thành các phường trực thuộc để bảo đảm yêu cầu quản lý, phát triển đô thị và bố trí nguồn lực hợp lý.

Ủy ban sửa đổi Hiến pháp nhắc lại quan điểm cho rằng, việc xác định cụ thể các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ do Quốc hội quy định trong các luật để phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng thời kỳ.

Hiện tại, việc xác định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở một số hải đảo đã bám sát theo các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng.

Chính quyền địa phương 2 cấp được tổ chức gắn với các đơn vị hành chính theo mô hình này sẽ bảo đảm yêu cầu về tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm chi phí và ngân sách nhà nước, đưa chính quyền đến gần dân hơn, đáp ứng và giải quyết trực tiếp các vấn đề dân sinh, đô thị, nông thôn, hải đảo.

Ủy ban sửa đổi Hiến pháp cho biết đây cũng là bước sắp xếp lại các đơn vị hành chính để bảo đảm đúng tính chất, phân tách giữa đô thị và nông thôn, tạo cơ sở cho việc áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp với từng loại hình và yêu cầu quản lý, phát triển bền vững đô thị.

Việc tổ chức đồng loạt đơn vị hành chính đô thị là các phường sẽ góp phần thống nhất mô hình quản lý, thuận lợi trong công tác quy hoạch, tăng khả năng liên kết vùng.

Đồng thời, tổ chức theo mô hình này sẽ bảo đảm quyền làm chủ của người dân tốt hơn, tiếng nói và quyền lợi của cư dân ở các đô thị nhỏ cũng được quan tâm và không bị lấn át bởi các đô thị lớn trong cùng một đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Như vậy, từ thời điểm bỏ cấp huyện, 52 thị xã và 87 thành phố trực thuộc tỉnh, thành phố cũng chính thức dừng hoạt động.