Xu hướng nhảy việc trong lao động trẻ: Lợi bất cập hại

Gần đây, xu hướng này khá phổ biến khi lớp trẻ có nhu cầu “nhảy việc” lớn. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Quang Thành – Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội. Ông cho rằng: việc chuyển đổi sang công việc mới với mức thu nhập cao hơn, cơ hội phát triển nhiều hơn là điều tốt. Nhưng nếu đổi việc chỉ vì tâm lý chạy theo xu hướng, do hiệu ứng FOMO (nỗi sợ bị bỏ lỡ) thì có thể phản tác dụng. Theo ông Thành, mỗi lao động nên tập trung phát triển kỹ năng, kiên nhẫn với công việc của mình; khi cơ hội đủ “chín” thì đổi việc mới là thước đo bền vững nhất cho sự nghiệp.

Thưa ông, hiện nay thực trạng “nhảy việc” ở lao động trẻ Hà Nội rất phổ biến, xin ông cho biết nguyên nhân vì sao giới trẻ “nhảy việc” nhiều mà không tính đến làm việc và cống hiến lâu dài tại doanh nghiệp?

- Theo tôi, hiện lao động trẻ tại Hà Nội có xu hướng thay đổi việc làm thường xuyên hơn so với thế hệ trước. Qua các khảo sát cho thấy nhiều người chỉ gắn bó với một công ty từ 1–2 năm trước khi tìm kiếm cơ hội mới. Nguyên nhân chủ yếu là mong muốn thu nhập cao hơn, môi trường tốt hơn hoặc lộ trình nghề nghiệp rõ ràng hơn. Còn có nhiều nguyên nhân như mong muốn học hỏi, phát triển bản thân, tìm cơ hội thăng tiến; thị trường việc làm biến động nhanh, nhiều nghề mới liên tục xuất hiện; Gen Z, Millennials kỳ vọng môi trường tích cực, cân bằng công việc – cuộc sống; mong muốn lương, phúc lợi tốt hơn; ít chấp nhận gắn bó lâu dài trong môi trường không phù hợp. Một bộ phận chọn khởi nghiệp, làm tự do nên thường xuyên thay đổi việc làm.

Ưu điểm của việc này là sẽ giúp lao động tích lũy kinh nghiệm đa dạng, tiếp cận nhiều kỹ năng mới; Mở rộng mạng lưới quan hệ, tăng cơ hội nghề nghiệp; Rèn luyện khả năng thích nghi, cải thiện thu nhập, thăng tiến nhanh hơn và mỗi lần chuyển việc, lao động có thể đàm phán mức lương và phúc lợi tốt hơn.

Tuy nhiên nếu chuyển việc liên tục dễ tạo cảm giác bất ổn trong sự nghiệp; Khó xây dựng nền tảng tài chính và sự ổn định lâu dài; Nhiều nhà tuyển dụng coi lịch sử “nhảy việc” dày đặc là dấu hiệu thiếu cam kết, thiếu kiên trì; Thiếu thời gian rèn luyện kỹ năng chuyên sâu trong một lĩnh vực, hạn chế phát triển sự nghiệp dài hạn; Liên tục thích nghi với công việc mới tạo áp lực, căng thẳng về tài chính và môi trường và đặc biệt là khó xây dựng lộ trình thăng tiến dài hạn và uy tín trong tổ chức.

Vậy ông có lời khuyên gì cho lao động trẻ trước khi muốn thay đổi công việc?

- Theo tôi, trước tiên người lao động cần xác định mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng, tránh quyết định cảm tính. Nên phát triển kỹ năng chuyên sâu bên cạnh trải nghiệm đa dạng, duy trì quan hệ tốt với đồng nghiệp, quản lý cũ. Trước khi chuyển việc, cần cân nhắc kỹ không chỉ mức lương mà còn môi trường, cơ hội thăng tiến và sự ổn định. Đặc biệt là giữ cân bằng công việc – cuộc sống, xây dựng nền tảng tài chính vững chắc để hạn chế rủi ro.

Theo ông, lao động “nhảy việc” sẽ tác động như thế nào đến doanh nghiệp và thị trường lao động?

- Đối với doanh nghiệp: Chi phí tuyển dụng, đào tạo tăng; hiệu suất làm việc gián đoạn; khó duy trì văn hóa nội bộ. Doanh nghiệp buộc phải cạnh tranh về lương, phúc lợi và đổi mới chính sách quản trị nhân sự để giữ chân người lao động.

Đối với thị trường lao động: Xu hướng “nhảy việc” khiến thị trường linh hoạt hơn, tạo ra nhiều mô hình làm việc mới như freelance, làm từ xa, dự án ngắn hạn. Tuy nhiên, các ngành truyền thống gặp khó khăn trong việc thu hút nhân lực, trong khi nhu cầu kỹ năng số, kỹ năng mềm ngày càng cao.

Theo tôi, không có câu trả lời tuyệt đối cho việc có nên “nhảy việc” hay không. Việc thay đổi công việc giúp tích lũy trải nghiệm, kỹ năng mới và cơ hội phát triển, nhưng nếu quá thường xuyên sẽ ảnh hưởng đến uy tín của người lao động, đồng thời làm tăng chi phí cho doanh nghiệp. Quan trọng nhất, mỗi lao động trẻ cần có định hướng rõ ràng, chuyển việc một cách chủ động và hợp lý để tận dụng lợi thế, đồng thời hạn chế rủi ro.

Xin cảm ơn ông!