Đề phòng hiểm họa từ việc tích trữ xăng dầu

Cần có phương án đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy

Nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhất là vào mùa nắng nóng. Đáng nói, hậu quả của các vụ cháy, nổ thường để lại hậu quả hết sức nặng nề về người và tài sản. Để đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ tại các cơ sở kinh doanh và hộ gia đình, mới đây Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu hộ cứu nạn Công an TP Hà Nội đã đưa ra những khuyến cáo để người dân lưu ý, đề phòng nguy cơ xảy ra cháy nổ.

Theo đó, đối với các cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong suốt quá trình hoạt động kinh doanh, phải tuân thủ tuyệt đối các quy định an toàn về phòng cháy chữa cháy; Duy trì các điều kiện đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy theo quy định và quy trình an toàn trong quá trình xuất, nhập xăng dầu.

Các chủ cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu phải ký cam kết hạn chế bán lẻ xăng, dầu cho người dân vào các dụng cụ, thiết bị chứa như: Chai, lọ, can, thùng, phuy, … (trừ trường hợp chất đốt như dầu hỏa phục vụ nhu cầu đun nấu, thắp sáng thì chỉ bán với số lượng ít phù hợp với nhu cầu dung trong ngày của người dân).

Tại các cơ sở, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cần niêm yết khuyến cáo, cảnh báo về sự nguy hiểm và các nguy cơ mất an toàn phòng cháy chữa cháy đối với chất cháy là xăng, dầu tại cửa hàng để khuyến cáo đến người dân đến mua, bán xăng dầu.

Đối với cơ sở, doanh nghiệp có dự trữ xăng, dầu phục vụ sản xuất, dịch vụ vận chuyển... phải có hệ thống giao thông, cấp nước, thông tin liên lạc phục vụ chữa cháy, hệ thống báo cháy, chữa cháy, ngăn cháy, thoát nạn, phương tiện phòng cháy chữa cháy; Quy định, nội quy, biển cấm, biển báo về phòng cháy chữa cháy; Sơ đồ hoặc biển chỉ dẫn về phòng cháy chữa cháy, thoát nạn.

Lực lượng phòng cháy chữa cháy của cơ sở phải được huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy và tổ chức thường trực sẵn sàng chữa cháy đáp ứng yêu cầu chữa cháy tại chỗ; Quy định và phân công chức trách, nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy trong cơ sở.

Các cơ sở phải có hệ thống điện, chống sét, chống tĩnh điện, thiết bị sử dụng điện, sinh lửa, sinh nhiệt, việc sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt phải bảo đảm an toàn về phòng cháy chữa cháy; Có quy trình kỹ thuật an toàn về phòng cháy chữa cháy; Phương án chữa cháy, thoát nạn; Có hệ thống phòng cháy chữa cháy, phương tiện phòng cháy chữa cháy tại chỗ, phương tiện cứu người đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và các quy định về phòng cháy chữa cháy hiện hành...

Đặc biệt, các cơ sở này không tích trữ xăng, dầu ngoài các thiết bị, kho chứa đã được thẩm duyệt, nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy; Không tự ý san, chiết xăng, dầu sang các thiết bị, dụng cụ chứa không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy theo quy định. Không sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt tại những vùng, khu vực nguy hiểm cháy, nổ và những nơi có quy định cấm.

Đối với hộ gia đình, người dân không được tích trữ xăng, dầu trái phép dưới mọi hình thức. Trường hợp sử dụng xăng, dầu phục vụ nhu cầu sinh hoạt (đun nấu, thắp sáng, đi lại) thì chỉ lưu giữ đủ nhu cầu trong ngày; Các vật dụng, thiết bị, phương tiện chứa xăng, dầu phải bố trí tại nơi thoáng mát và phải cách xa các đồ dùng, vật dụng dễ cháy các khu vực khác thường xuyên phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt. Khu vực đun nấu phải được ngăn cách với các không gian còn lại bằng các vật liệu không cháy.

Việc sử dụng dầu hỏa để đun nấu phải đảm bảo bếp có đủ bấc dầu và thường xuyên được lau chùi sạch sẽ. Trước khi rót thêm dầu vào bếp phải tắt lửa và các nguồn nhiệt xung quanh, tuyệt đối không tận dụng các hóa chất khác như xăng hoặc xăng pha dầu, nhớt để đun bếp dầu. Trong quá trình sử dụng phải có người trông coi, giám sát.

Các hộ gia đình phải trang bị các phương tiện chữa cháy xách tay cũng như các kiến thức phòng cháy chữa cháy cho bản thân và mọi người trong gia đình để kịp thời ứng phó khi có sự cố cháy, nổ xảy ra.

Chế tài xử lý vi phạm về phòng cháy chữa cháy

Theo Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu hộ cứu nạn Công an TP Hà Nội, xăng, dầu là chất lỏng, dễ cháy, nổ, bay hơi và khuếch tán nhanh ở điều kiện nhiệt độ thường, tốc độ cháy lan theo bề mặt rất lớn có thể đạt trên 40m/phút, tỏa nhiều khói, khí độc lên khi xảy ra sự cố gây cháy lan, cháy lớn rất nhanh và khó khăn cho công tác tổ chức chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.

Xăng dầu không tan trong nước, nhẹ hơn nước lên rất khó chữa cháy (đòi hỏi phải có chất chữa cháy chuyên dụng như bột, bọt, …). Xăng dầu chứa trong các dụng cụ, thiết bị chứa không phù hợp, đảm bảo theo quy định rất dễ hư hỏng do va đập, thủng dẫn đến rò rỉ xăng dầu ra ngoài tạo thành môi trưởng nguy hiểm cháy, nổ.

Tại mục 3 của Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Phòng, chống tệ nạn xã hội; Phòng cháy và chữa cháy; Phòng, chống bạo lực gia đình quy định về các vi phạm trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy có quy định rõ:

Điều 30: Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy trong quản lý, bảo quản và sử dụng chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ.

Điều 31: Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy trong sản xuất, kinh doanh chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ.

Điều 32: Vi phạm quy định trong vận chuyển chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ.

Trong đó một số hành vi vi phạm với mức phạt cụ thể như sau: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với hành vi không có sổ sách, hồ sơ theo dõi, quản lý chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ (Khoản 1, Điều 30).

Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi bảo quản, bố trí, sắp xếp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ vượt quá số lượng hoặc sắp xếp không đúng khoảng cách, không theo từng nhóm chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ theo quy định (Khoản 2, Điều 30).

Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng thiết bị, phương tiện chứa, đựng chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ không có giấy chứng nhận kiểm định hoặc không đảm bảo các điều kiện an toàn về phòng cháy chữa cháy theo quy định (Khoản 3, Điều 30).

Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi tang trữ trái phép chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ (Khoản 4, Điều 30).

Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất, hàng nguy hiểm cháy, nổ (Khoản 5, Điều 30).

Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến15.000.000 đồng đối với hành vi (Khoản 2, Điều 31): Không lắp đặt các thiết bị phát hiện và xử lý rò rỉ của các chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ ra môi trường xung quanh; Không có phương án hoặc thiết bị xử lý sự cố bục, vỡ bể chứa, thiết bị, đường ống chứa, đựng, dẫn dầu mỏ, sản phẩm dầu mỏ và các chất lỏng dễ cháy khác.

Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi (Khoản 3, Điều 31): Sản xuất, kinh doanh, san, chiết, nạp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ mà không có giấy phép; San, chiết, nạp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ không đúng nơi quy định hoặc san, chiết, nạp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ sang các thiết bị chứa không đúng chủng loại, không phù hợp với chất, hàng nguy hiểm cháy nổ.

Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi sắp xếp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ trên phương tiện vận chuyển không đúng theo quy định (Khoản 2, Điều 32).

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi vận chuyển chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ mà không có giấy phép vận chuyển chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ (Điểm a, Khoản 5, Điều 32).

Chế tài xử lý việc tích trữ, đầu cơ xăng dầu nhằm trục lợi

Theo quy định tại Điều 47, Nghị định 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính Phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Đối với hành vi găm xăng dầu sẽ bị xử phạt từ 5 - 10 triệu đồng.

Đặc biệt, theo quy định tại Điều 196 BLHS năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017, người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá, hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá có trị giá từ 500 triệu đến dưới 1,5 tỷ đồng, nhằm bán lại để thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng thì bị phạt tiền từ 30 - 300 triệu đồng, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Cũng theo Bộ luật hình sự năm 2015, phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 3 - 7 năm nếu phạm tội có tổ chức; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức đối với hàng hóa trị giá từ 1,5 tỷ đồng đến dưới 3 tỷ đồng; Thu lợi bất chính từ 500 triệu đến dưới 01 tỷ đồng; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

Phạt tiền từ 1,5 tỷ đến 5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 7 - 15 năm nếu mua găm hàng hóa trị giá 3 tỷ đồng trở lên; Thu lợi bất chính 1 tỷ đồng trở lên; Tái phạm nguy hiểm. Trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội sẽ bị áp dụng hình phạt từ 300 triệu đồng đến 9 tỷ đồng và có thể bị áp dụng cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy và thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, các cơ sở kinh doanh xăng dầu, cơ sở sản xuất và người dân cần nghiêm túc thực hiện các hướng dẫn của cơ quan chức năng. Không tự ý dự trữ, san, chiết, nạp chất, hàng nguy hiểm về cháy, nổ. Hiện Chính phủ và các bộ ngành đang quyết liệt triển khai, tháo gỡ những khó khăn để từng bước ổn định giá xăng dầu trên thị trường trong thời gian sớm nhất.

Khắc Nam