Nâng tầm thương hiệu lễ hội, festival văn hóa

Tuy nhiên, để nâng tầm thương hiệu cho lễ hội, festival, tránh phát triển dàn trải, thiếu bản sắc, đồng thời bảo đảm mang lại hiệu quả quảng bá du lịch và lợi nhuận kinh tế, mỗi địa phương cần có chiến lược rõ ràng, phù hợp với đặc trưng văn hóa riêng.

Thu hút đông đảo du khách

Nhiều năm gần đây, các lễ hội, festival đang trở thành những sản phẩm văn hóa - du lịch thu hút đông đảo du khách. Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Lữ hành Việt Nam Phùng Quang Thắng, các lễ hội là sự kiện tập trung nhiều yếu tố văn hóa như nghệ thuật biểu diễn, ẩm thực, thủ công mỹ nghệ, di sản vật thể và phi vật thể, trải nghiệm du lịch… Từ đó, thu hút du khách, kích thích chi tiêu cũng như các hoạt động sáng tạo.

Thực tế, tại nhiều địa phương đã định hình những lễ hội văn hóa, festival lớn mang tính thương hiệu, đạt hiệu quả cao cả về quảng bá, thu hút du khách và doanh thu. Tại Huế, việc tổ chức thành công Năm Du lịch quốc gia gắn với Festival Huế đã giúp Huế đạt doanh thu từ du lịch hơn 2.600 tỷ đồng chỉ trong quý I-2025. Ở Quảng Ninh, việc tổ chức hàng loạt lễ hội văn hóa, giải trí, du lịch hấp dẫn như Carnaval Hạ Long 2025, Lễ hội Đua thuyền buồm thể thao, Lễ hội Khinh khí cầu, Lễ hội Diều… đã thu hút khoảng 16,2 triệu lượt khách trong 8 tháng năm 2025, tăng 10% so với cùng kỳ; tổng doanh thu du lịch đạt 41.380 tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ.

Tại Đà Nẵng, Lễ hội Pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2025 (DIFF) đã tạo cú hích lớn cho du lịch. Tháng 6-2025, tổng lượng khách lưu trú tại thành phố ước đạt khoảng 1,17 triệu lượt, tăng gần 10,3% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng 5 đêm pháo hoa đầu tiên thu hút gần 400 nghìn lượt khách, tương đương tổng lượng khách của cả mùa DIFF 2024.

Với Hà Nội, thành phố không chỉ khai thác di sản để phát triển công nghiệp văn hóa mà còn tổ chức nhiều sự kiện có sức lan tỏa sâu rộng, góp phần định vị Thủ đô là “thành phố sự kiện”, “thành phố lễ hội”. Các chương trình như Lễ hội Thiết kế sáng tạo, Lễ hội Văn hóa ẩm thực, Lễ hội Áo dài du lịch Hà Nội, Lễ hội Quà tặng du lịch Hà Nội… đều thu hút hàng vạn người tham dự.

Trong năm 2025, nhiều lễ hội mới tiếp tục trở thành lực đẩy cho phát triển văn hóa của Thủ đô, tiêu biểu là Festival Thăng Long - Hà Nội, Lễ hội Văn hóa thế giới Hà Nội, Festival Làng nghề quốc tế 2025… Các sự kiện này đã tạo hiệu ứng mạnh trong thu hút du khách, góp phần giúp Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp văn hóa của cả nước và khu vực.

Đòn bẩy phát triển công nghiệp văn hóa

Theo Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh, chiến lược phát triển của ngành Du lịch luôn khuyến khích các địa phương đa dạng hóa sản phẩm dựa trên tài nguyên văn hóa, thiên nhiên và con người. Việc tổ chức các lễ hội mới được sáng tạo trên nền tảng di sản, văn hóa là hướng đi vừa bảo tồn, phát huy bản sắc, vừa xây dựng sản phẩm du lịch bền vững.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Vũ Thế Bình cho rằng, nhiều lễ hội mới đang góp phần quan trọng trong việc tăng sức hút du khách, thúc đẩy kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo: Hiện nay, nhiều địa phương phát triển ồ ạt các lễ hội mới một cách thiếu định hướng, khiến cho nhiều lễ hội giống nhau về cách thức, quy mô tổ chức, chưa tạo được thương hiệu du lịch mạnh cho địa phương. Để phát triển các lễ hội văn hóa hiệu quả, có thể nâng tầm thành thương hiệu văn hóa - du lịch, ông Vũ Thế Bình cho rằng, các địa phương cần có chiến lược rõ ràng về định hướng phát triển, xác định thế mạnh và bản sắc văn hóa của mình để từ đó có những đầu tư, sáng tạo phù hợp.

Đóng góp ý kiến cho Hà Nội, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Lữ hành Việt Nam Phùng Quang Thắng gợi ý: Để trở thành "thành phố lễ hội", bên cạnh việc đầu tư cho các yếu tố văn hóa, nghệ thuật, Hà Nội cần chú ý đầu tư hạ tầng giao thông, dịch vụ du lịch và các tiện ích công cộng. Cùng với đó, cần xây dựng các tour kết hợp tham quan di sản văn hóa và tham gia lễ hội để gia tăng giá trị trải nghiệm cho du khách.

Về vấn đề này, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Bùi Hoài Sơn cũng cho rằng, việc xây dựng thương hiệu cho các sự kiện văn hóa có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển của ngành kinh doanh văn hóa, tạo dựng “sức mạnh mềm” trong quá trình hội nhập quốc tế hiện nay. Song để xây dựng thương hiệu mạnh cho các lễ hội, các địa phương trong đó có Hà Nội cần thêm cơ sở hạ tầng tương xứng, đồng thời liên kết với các địa phương khác để xây dựng chuỗi cung ứng dịch vụ, tăng trải nghiệm cho du khách.

Có thể thấy, các lễ hội văn hóa đang là lực đẩy mới cho chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa. Tuy nhiên, để chuyển lợi thế này thành động lực phát triển bền vững, cần một chiến lược dài hạn, quản trị chuyên nghiệp, bảo tồn bản sắc, huy động nguồn lực đa dạng và gắn kết cộng đồng.

Ngày mai (7-11), khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội

Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 với chủ đề “Di sản - Kết nối - Thời đại” diễn ra từ ngày 1 đến 16-11 do UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo. Lễ hội gồm hơn 30 hoạt động văn hóa, giải trí, du lịch được tổ chức tại nhiều địa điểm gồm: Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, đền Ngọc Sơn, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục…

Tối 7-11, Lễ khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội sẽ diễn ra tại Hoàng Thành Thăng Long gồm 3 chương: Chương 1 giới thiệu những di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của đồng bằng Bắc Bộ, gắn liền mật thiết với sinh hoạt và lịch sử của Thăng Long - Hà Nội và các cố đô xưa như: Xẩm, chèo, Ả đào, hát văn cùng với hát văn Huế và múa chén... Chương II: Kết nối - Hội tụ và giao thoa liên vùng, ang thông điệp mở rộng, giao thoa văn hóa từ ba cố đô và các vùng văn hóa đặc trưng của Việt Nam. Chương III: Thời đại - Sức sống mới của di sản hướng đến tương lai và khát vọng sáng tạo của Thủ đô.