Hướng tới môi trường số an toàn, minh bạch

Trong những năm gần đây, các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng để hoạt động diễn biến phức tạp. Các đối tượng triệt để sử dụng các ứng dụng, công nghệ, phương tiện hiện đại để thực hiện hành vi phạm tội, chống phá Đảng và Nhà nước, hoạt động ẩn danh, khó truy vết. Phần lớn hoạt động có tổ chức, nhưng chỉ liên lạc, móc nối qua không gian mạng, không tiếp xúc, trao đổi ngoài đời thực.

Theo báo cáo của Bộ Công an, tỉ lệ tra cứu địa chỉ internet có thông tin thuê bao không quá 40%, gây khó khăn rất lớn cho công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của lực lượng công an.

Chính vì vậy, đề xuất của Bộ Công an về việc yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng phải định danh địa chỉ internet (địa chỉ IP) của tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ internet được cho là một bước tiến lớn. Địa chỉ IP tương tự như số nhà, địa chỉ cư trú ngoài đời thực, là cơ sở quan trọng nhất để xác định thông tin, vị trí, thiết bị đầu cuối truy cập, sử dụng, hoạt động trên internet, giúp cơ quan an ninh nhanh chóng xác định đối tượng nghi vấn và xử lý kịp thời các vụ tội phạm mạng, đặc biệt là những hành vi vi phạm liên quan đến thông tin cá nhân và an ninh quốc gia.

Việc yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông, nhà mạng cung cấp thông tin IP của người dùng cũng giúp giảm thiểu tình trạng lợi dụng các dịch vụ mạng để che giấu danh tính, tránh khỏi sự truy vết của cơ quan chức năng.

Ở chiều ngược lại, yêu cầu các nhà mạng cung cấp thông tin IP cho cơ quan an ninh cũng cần được thực hiện một cách cẩn trọng, đảm bảo quyền riêng tư của người dân. Chính phủ và các cơ quan chức năng cần xây dựng những quy định chặt chẽ để bảo vệ thông tin cá nhân, không để xảy ra tình trạng lạm dụng, xâm phạm quyền lợi của người sử dụng dịch vụ. Các cơ quan an ninh cần phải có cơ chế giám sát, bảo vệ thông tin, đồng thời đảm bảo rằng dữ liệu được xử lý đúng mục đích, phục vụ cho công tác quản lý Nhà nước mà không xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân.

Đảng và Nhà nước đang triển khai mạnh mẽ các chiến lược phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Trong đó, Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia (Đề án 06) là một đề án mang tính trung tâm. Mục tiêu của Đề án 06 là khai thác, kết nối, chia sẻ dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”.

Mục tiêu này chỉ thực hiện được khi có môi trường mạng an toàn, minh bạch với sự tham gia có trách nhiệm của chính quyền, nhà cung cấp dịch vụ và người dân. Đảm bảo định danh thuê bao di động, quản lý được địa chỉ IP là những yếu tố mang tính cốt lõi giúp bảo vệ người dân, bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian số.