Đồng rúp Nga lần đầu soán ngôi trên toàn mặt trận xuất khẩu

Đây được xem là một cột mốc quan trọng trong chiến lược "phi USD hóa" mà Nga đẩy mạnh kể từ khi bị phương Tây cô lập khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Trung ương Nga, tỉ lệ giao dịch xuất khẩu được thanh toán bằng đồng rúp trong tháng 5 đã đạt 52,4%, nhỉnh hơn so với mức 52% của tháng 4.

Dù chỉ là sự tăng nhẹ, nhưng điều đáng chú ý là lần đầu tiên đồng rúp chiếm ưu thế tại tất cả các khu vực thương mại chính, từ châu Âu, châu Mỹ, châu Phi cho tới các quốc đảo xa xôi.

Các con số cụ thể cho thấy sự thống trị rõ rệt của đồng rúp ở nhiều thị trường.

Châu Đại Dương: 94,2% giao dịch xuất khẩu dùng đồng rúp; Caribbean: 92,1%; Châu Phi: 84,6%; Châu Âu: 59,8%; Bắc Mỹ: 51,9%.

Trong giao thương với các quốc gia láng giềng và đối tác then chốt, xu hướng dùng nội tệ còn mạnh mẽ hơn. Đến cuối tháng 5, gần 90% thanh toán với các nước láng giềng đã sử dụng tiền tệ quốc gia, trong khi 95% giao dịch Nga - Trung Quốc được thực hiện bằng cặp rúp - nhân dân tệ.

Sau khi các ngân hàng lớn của Nga bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT năm 2022 vì các lệnh trừng phạt liên quan đến xung đột tại Ukraina, Mátxcơva đã đẩy nhanh tiến trình tự chủ tài chính. Các doanh nghiệp và tổ chức tài chính Nga tăng cường sử dụng nền tảng thanh toán thay thế và ưu tiên nội tệ để giảm rủi ro từ các đồng tiền phương Tây như đồng USD và đồng Euro.

Giáo sư Tatiana Belyanchikova từ Đại học Kinh tế Plekhanov nhận định trên Rossiyskaya Gazeta: “Sự gia tăng sử dụng đồng rúp diễn ra đồng thời với việc giảm dần tỉ trọng các đồng tiền từ các quốc gia thân thiện. Điều này cho thấy nhiều đối tác thương mại, đặc biệt là những nước không sử dụng USD hay Euro, đang chọn rúp để tránh chi phí chuyển đổi và có điều kiện giao dịch tốt hơn”.

Các chuyên gia phân tích cho rằng việc Nga chủ động thoát ly khỏi hệ thống tài chính phương Tây đang tái định hình dòng chảy tiền tệ toàn cầu. Cú sốc trừng phạt đã buộc Mátxcơva cùng nhiều đối tác phải thích nghi nhanh chóng, và kết quả là đồng rúp ngày càng được chấp nhận như một đồng tiền thương mại khả thi và ổn định trong khu vực Á - Âu.