Ngăn tình trạng hai giá và trốn thuế khi giao dịch đất đai

Tránh tình trạng hai giá và trốn thuế

Theo quy định tại Điều 48 Luật Kinh doanh bất động sản từ ngày 1.8, một số trường hợp mua bán nhà bắt buộc phải chuyển khoản là các giao dịch mua bán bất động sản giữa các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, hay doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản với khách hàng sẽ phải thanh toán chuyển khoản qua ngân hàng.

Trao đổi với PV Báo Lao Động, Luật sư, Ths Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, một trong nội dung mà Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16.6.2022 của Ban chấp hành Trung ương đặt ra là tăng cường thực hiện thanh toán qua ngân hàng, không sử dụng tiền mặt trong giao dịch bất động sản. Thể chế hóa nội dung trên, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực từ ngày 1.8.2024 quy định về thanh toán trong kinh doanh bất động sản tại điều 48.

Luật mới yêu cầu chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh bất động sản (ví dụ hợp đồng mua bán nhà ở, hợp đồng thuê nhà ở…), hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản (hợp đồng môi giới…) từ khách hàng thông qua tài khoản mở tại tổ chức tín dụng trong nước hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam.

Các trường hợp khác (ví dụ như tiền phạt vi phạm, tiền bồi thường…) sẽ do các bên tự thỏa thuận và không bắt buộc qua ngân hàng.

“Quy định mới về việc thanh toán qua tài khoản ngân hàng giúp minh bạch thị trường bất động sản, thuận tiện cho các cơ quan có thẩm quyền tham chiếu làm dữ liệu quản lý. Khi xác lập các giao dịch mua bán bất động sản giữa chủ đầu tư, công ty cung cấp dịch vụ bất động sản với người mua, các bên giao dịch phải chuyển khoản, không có tình trạng mang từng “bao tải tiền” để đi thanh toán.

Quy định mới hướng tới mục tiêu doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phải chịu trách nhiệm ghi đúng giá giao dịch thực tế, tránh tình trạng ghi giá thấp hơn để giảm thuế thu nhập, lệ phí trước bạ do tình trạng khai thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế (hai giá) đã từng diễn ra khá phổ biến. Các cơ quan chức năng cũng đã xử lý nhiều trường hợp khai không đúng giá chuyển nhượng bất động sản để trốn thuế” - Ths Phạm Thanh Tuấn khẳng định. Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hoàng Nam - Tổng Giám đốc G Home - cho rằng, các giao dịch bất động sản là các giao dịch có giá trị lớn. Nếu minh bạch hóa quá trình giao dịch bằng giao dịch ngân hàng, giao dịch chuyển khoản sẽ hạn chế nhiều rủi ro, nhất là tình trạng trốn thuế. Khi chuyển khoản qua các hình thức này sẽ giúp khoản thuế minh bạch hơn, Nhà nước thu được nhiều hơn, đặc biệt sẽ đem lại sự an toàn, thuận tiện hơn cho người dân.

Có thể gặp khó khăn thời gian đầu áp dụng

Theo Luật sư, Ths Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) việc thanh toán một số giao dịch liên quan đến bất động sản thông qua hình thức chuyển khoản là cần thiết. Tuy nhiên, việc thực hiện các giao dịch thanh toán qua ngân hàng cũng có thể đặt ra nhiều khó khăn cho các bên giao dịch trong bối cảnh tình trạng lừa đảo trực tuyến, tội phạm công nghệ cao tấn công vào hoạt động thanh toán ngày càng gia tăng trên quy mô toàn cầu với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản của khách hàng.

TS Trần Xuân Lượng - Viện phó Viện Nghiên cứu và Đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam - cho rằng, Điều 48 Luật Kinh doanh Bất động sản rất phù hợp trong thời gian tới đây. Quy định này sẽ hạn chế việc mua bán tùy tiện, hạn chế mức leo thang không kiểm soát.

“Tuy nhiên, khi chuyển khoản như vậy thì chuyển khoản theo giá nào. Hiện tại chưa xác định được khung giá, nên bước đầu người dân nên làm quen dần với việc chuyển khoản. Về lâu dài phải cần có bài toán về dữ liệu về giá, đó là căn cứ để người dân thanh toán thấy được giá chuyển nhượng như vậy có phù hợp không. Chủ trương này hoàn toàn đúng nhưng có lẽ sẽ gặp khó khăn khi áp dụng ban đầu” - TS Trần Xuân Lượng cho biết.