Ngừng xây mới, tập trung xử lý trụ sở dư thừa ở Bắc Trung Bộ

Hàng trăm công sở bỏ không

Thống kê của tỉnh Thanh Hóa cho thấy, sau quá trình sáp nhập các cơ quan, đơn vị, địa phương, đến nay, trên địa bàn có hơn 500 công sở, nhà đất công không còn được sử dụng, chủ yếu là trụ sở cấp xã, trường học, trạm y tế và nhà văn hóa thôn. Dù đã nhiều lần chỉ đạo xử lý, nhưng đến nay mới chỉ có một số ít trụ sở được sắp xếp lại, còn phần lớn vẫn bỏ trống, xuống cấp.

Tại TP Thanh Hóa, trên đại lộ Lê Lợi, hàng loạt trụ sở cũ của các cơ quan như: Đài Phát thanh - Truyền hình Thanh Hóa, Kho bạc Nhà nước TP Thanh Hóa, Bảo hiểm Xã hội TP Thanh Hóa... đang trong tình trạng đóng cửa nhiều năm. Các tuyến đường khác như Trần Phú, Phan Chu Trinh, phường Hàm Rồng có nhiều trụ sở cũ bị bỏ hoang, gây lãng phí nguồn lực đất đai.

Nghệ An cũng gặp tình trạng tương tự, hàng trăm công sở đang bỏ không sau sáp nhập đơn vị hành chính.

Tại Quảng Bình, tình trạng trụ sở công bỏ hoang diễn ra phổ biến. Đơn cử như trụ sở UBND phường Quảng Thọ (thị xã Ba Đồn) được đầu tư gần 15 tỉ đồng, khởi công từ đầu năm 2022 nhưng đến nay vẫn dang dở, bỏ hoang hơn một năm nay. Nguyên nhân được cho là vướng mắc trong thủ tục đất đai, dẫn đến công trình bị đình trệ, gây lãng phí nghiêm trọng. Khu đất "vàng" rộng hơn 800m² nằm trước trụ sở Tỉnh ủy Quảng Bình, được quy hoạch cho thương mại dịch vụ và cây xanh, nhưng suốt hơn 10 năm qua vẫn bỏ hoang, làm mất mỹ quan đô thị.

Nhiều trụ sở công trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, đặc biệt tại các vị trí "đất vàng" ở trung tâm thành phố Đông Hà, đã bỏ hoang nhiều năm, gây lãng phí và mất mỹ quan đô thị. Một số trụ sở có diện tích lên đến 2.000m², nằm ở vị trí đắc địa nhưng chưa được xử lý do chờ "sắp xếp tổng thể". Tại huyện Triệu Phong, hàng loạt trụ sở công bỏ hoang, xuống cấp nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận.

Dừng xây dựng trụ sở mới để tránh lãng phí

Vừa qua, huyện Đô Lương (Nghệ An) đã tạm dừng dự án Nhà làm việc cơ quan Huyện ủy - Khối dân, có tổng mức đầu tư hơn 70 tỉ đồng. Công trình dự kiến xây dựng 6 tầng nổi, 1 tầng hầm với diện tích sàn hơn 6.300m², nhưng đã được tạm dừng.

Tại huyện Con Cuông, dự án Khu trung tâm hành chính Huyện ủy, HĐND, UBND và các đoàn thể cũng đã bị tạm dừng. Dự án này có tổng mức đầu tư 110 tỉ đồng, được quy hoạch trên diện tích hơn 3ha, gồm nhiều hạng mục quan trọng.

Ngày 25.2.2025, UBND tỉnh Nghệ An ban hành văn bản yêu cầu tất cả các địa phương trên địa bàn tỉnh tạm dừng việc xây mới, sửa chữa trụ sở cấp huyện để rà soát, đánh giá lại nhu cầu thực tế. Chỉ đạo này nhằm thực hiện nghiêm túc chủ trương tiết kiệm, chống lãng phí theo Kết luận số 126-KL/TW của Bộ Chính trị.

Việc xử lý trụ sở công bị bỏ hoang đang gặp nhiều vướng mắc, do các quy định pháp lý về chuyển đổi công năng, thanh lý hoặc đấu giá tài sản công còn rườm rà.

Theo chuyên gia kinh tế Trần Hoàng Hải (TPHCM), để giải quyết triệt để tình trạng này, các địa phương cần rà soát, lập danh sách cụ thể các trụ sở dôi dư, đánh giá hiện trạng để có phương án xử lý phù hợp; Chuyển đổi công năng một số trụ sở để phục vụ mục đích công cộng như trung tâm văn hóa, y tế, giáo dục hoặc hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp; Bán đấu giá hoặc cho thuê các trụ sở không còn sử dụng, đảm bảo công khai, minh bạch và tránh thất thoát tài sản Nhà nước; Điều chỉnh quy định pháp luật về xử lý tài sản công theo hướng đơn giản hóa thủ tục, giúp việc thanh lý, chuyển đổi diễn ra thuận lợi hơn.

Việc xử lý hiệu quả trụ sở công dôi dư không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công mà còn góp phần cải thiện bộ mặt đô thị, tận dụng tối đa nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội.