Bảo tồn di tích quốc gia tại TPHCM trước nguy cơ xuống cấp

Di tích quốc gia xuống cấp

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Lao Động, hiện tại, trên địa bàn TPHCM có 58 di tích cấp quốc gia; 2 di tích cấp quốc gia đặc biệt là Dinh Độc lập và Di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi. Một số di tích ở TPHCM đang bị xuống cấp, không còn nguyên vẹn cần được trùng tu, phục dựng lại.

Khu di tích quốc gia lăng mộ Lễ Thành hầu Trương Tấn Bửu (được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia tháng 12.2004) có tuổi đời khoảng 200 năm. Đây là kiến trúc tiêu biểu cho lăng mộ giới tướng lĩnh, quan lại đầu triều Nguyễn. Phía ngoài của lăng mộ Lễ Thành hầu Trương Tấn Bửu được sơn quét mới. Theo tìm hiểu của phóng viên, di tích chỉ được sơn sửa bên ngoài như cổng, lối đi... Phần lăng xuống cấp chưa được trùng tu; một số mảng gạch đã rớt ra ngoài, không còn nguyên vẹn.

Lò gốm Hưng Lợi - được công nhận là Di tích khảo cổ học cấp quốc gia vào tháng 4.1998 cũng trong tình trạng đáng báo động. Theo ghi nhận của phóng viên vào đầu tháng 12.2024, khu di tích này hiện tại là một bãi đất trống, cỏ mọc um tùm. Anh Trung Phương, cư trú tại Phường 16, Quận 8 nói, khi chuyển về đây 1 năm, anh đã thấy khu di tích này thành một bãi đất trống.

Phóng viên tìm hiểu, hiện tại, khu di tích này mới chỉ xây dựng hạng mục bảo vệ, khởi công vào 16.9.2024, hoàn thành vào 17.11.2024. Anh Hoài Tâm - phụ trách dự án xây dựng hạng mục bảo vệ của di tích lò gốm Hưng Lợi cho biết, hiện đã hoàn thiện hạng mục này và không còn tiếp tục nắm dự án nên việc phục dựng, anh không rõ.

có ý nghĩa lịch sử, văn hóa lớn, Di tích quốc gia cần được bảo tồn

Các di tích quốc gia góp phần quảng bá văn hóa, lịch sử của một quốc gia, một thành phố, là tài sản vô giá, là một tài nguyên sản phẩm du lịch hấp dẫn thu hút đông đảo du khách quốc tế nhiều năm qua. Việc bảo tồn, trùng tu không chỉ đem đến giá trị về lịch sử, văn hóa, xã hội mà còn mang lại vẻ mỹ quan cho thành phố.

Theo Tiến sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa Tùng Hiếu, mỗi một di tích quốc gia hàm chứa những giá trị lịch sử riêng. Cần giữ gìn, bảo vệ để các di tích này không bị lãng quên, lạc lõng trong một không gian đô thị hiện đại. Đó chính là cần phải bảo tồn về mọi mặt. Tức là chúng ta cần làm cho di tích tiếp tục sống cuộc đời của nó và đem lại những lợi ích về vật chất, tinh thần cho người dân.

Bên cạnh các di tích quốc gia đang bị xuống cấp, ở TPHCM, vẫn còn nhiều di tích khác, theo ghi nhận của phóng viên, như chùa Giác Lâm, lăng Quận công Võ Di Nguy... được tu bổ, sửa sang đẹp đẽ.

Lăng Quận công Võ Di Nguy được xếp hạng là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia theo Quyết định số 43-VH/QĐ ngày 7.1.1993, đang được bảo tồn khá kỹ càng. Nhân viên khu di tích này cho biết, 5 - 6 tháng, di tích được sơn sửa cổng, hành lang... để tăng tính mỹ quan. Tuy nhiên, phần mộ Quận công, hiện phía ban quản lý không can thiệp sửa chữa, sơn lại vì phần mộ còn khá nguyên vẹn, không bị hư hỏng và đảm bảo tính lịch sử cho di tích.

Chùa Giác Lâm - một trong những ngôi chùa cổ nhất của TPHCM tọa lạc tại đường Lạc Long Quân (quận Tân Bình), được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia vào tháng 11.1988. Khu di tích này vẫn còn nguyên vẹn, chỉ một số khu vực nhỏ như hành lang, tường bị nứt và hư hỏng nhẹ.

Chùa Phụng Sơn (còn có tên là chùa Gò, tọa lạc tại Phường 2, Quận 11) cũng được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia vào tháng 11.1988, trải qua nhiều lần trùng tu, nhưng vẫn giữ được diện mạo với kiến trúc Nam Bộ độc đáo...

Tiến sĩ, nhà nghiên cứu văn hóa Tùng Hiếu phân tích, những di tích quốc gia mang tính lịch sử không thể được coi như những vật chất tầm thường khác. Chúng ta không để dễ dàng quy ra thành từng viên gạch, viên đá vô tri, vô giác. Bởi mỗi một di tích lịch sử là một chứng nhân của lịch sử. Di tích lịch sử vừa là niềm tự hào nhưng cũng là một bài học lịch sử để chúng ta nhìn lại quá khứ...