Cô gái Tày ở Lâm Thượng học mọi lúc mọi nơi để làm du lịch

Hoàng Thị Xới (32 tuổi) lớn lên trong một gia đình Tày ở bản Tông Pắng, xã Lâm Thượng, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Đây là vùng đất xa xôi nằm trong thung lũng Lâm Thượng mà cách đây vài năm mới được du khách biết tới với homestay đầu tiên do gia đình Xới gây dựng nên.

Xới kể cô may mắn có ông nội học tới tú tài, là con trai của quan lang cai quản vùng này, từng theo cha cưỡi ngựa đi tuần với người Pháp. Sau khi đi bộ đội từ chiến dịch Điện Biên Phủ trở về, ông mở quán bán hàng trong bản, hay mời những người Dao Đỏ chân đất đi chợ phiên (cách đó 20km đường đất đi bộ) vào quán dừng nghỉ ăn cơm. Ngưỡng mộ ông nói được tiếng Tây, từ nhỏ Xới đã thích học ngoại ngữ.

Cô gái 9X nỗ lực từ cấp 1, cấp 2 trường làng lên học cấp 3 trường huyện cách nhà 8km đường đất gập ghềnh. Gia đình làm nông và ở vùng sâu vùng xa, không có điều kiện để tiếp cận với máy tính và nhiều sách tham khảo, Xới phần lớn tự học từ sách giáo khoa.

Lên đại học, khó khăn tài chính là mối lo lớn nhất, chi phí đi học ở thủ đô cao gấp nhiều lần trong khi nguồn thu duy nhất của gia đình là từ cây lúa. Môi trường đô thị gấp gáp và cuộc sống tự lập cũng làm cô gái Tày mất nhiều thời gian để thích nghi.

Không như nhiều bạn bè cùng trang lứa, Xới đã có mục tiêu nghề nghiệp từ cấp 3 khi biết đến nghề hướng dẫn viên và ước mơ sẽ được du lịch khắp nơi trên thế giới. Xới quyết định sẽ làm hướng dẫn viên du lịch nên tốt nghiệp cấp 3 là quyết tâm chỉ làm hồ sơ thi vào Khoa Du lịch của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.

Được đi học đại học, cô gái Tày ở bản nhỏ như được bước ra biển lớn với cơ hội tiếp cận nguồn tri thức khổng lồ. Xới học không chỉ lý thuyết của ngành du lịch mà còn học các kỹ năng mềm, kỹ năng tin học, ngoại ngữ để phục vụ nghề hướng dẫn viên.

4 năm trên giảng đường đã cho cô gái Tày hình dung ngày càng rõ ràng hơn về ngành học và nghề nghiệp sau này của mình.

Tốt nghiệp năm 2014, Xới trở thành hướng dẫn viên du lịch cho một công ty inbound (đưa khách nước ngoài đến Việt Nam). Không chỉ dẫn khách du lịch đi các vùng miền của Tổ Quốc, Xới còn học thêm các kỹ năng để làm các công việc khác như bán phòng khách sạn, tour du lịch, điều hành tour. Vừa học vừa làm các vị trí khác nhau nên Xới học được cách linh động, năng động hơn, xử lý nhiều vấn đề cùng lúc.

Bộc bạch về con đường làm nghề của mình, Xới cho hay, “Khi ra trường, vừa làm công ty mình vừa tự học làm homestay ở nhà vì nghĩ rằng xu hướng du lịch tự túc sau này sẽ nổi lên thay cho hình thức đi tour cần hướng dẫn viên. Từ số vốn ít ỏi là 50 triệu đồng, mình đầu tư dần dần để cải tạo chính căn nhà Tày truyền thống của gia đình thành một homestay”.

Thời gian đầu, không có nhiều tiền, Xới chưa bỏ nghề hướng dẫn viên mà làm cả hai nghề, đi đi về về Hà Nội và Yên Bái hàng tháng. Đến 2018, cô gái bắt đầu đón những vị khách Tây đầu tiên về nhà, từ khách lẻ tới khách theo tour do chính mình tổ chức.

Tuy nhiên, homestay chưa mang về lợi nhuận, chi phí đầu tư vào xây dựng tour tuyến bản địa và chính căn homestay vẫn tốn nhiều. Đến 2021, Xới Farmstay nhận khách đều hơn, Xới cũng đi dẫn tour ít hẳn.

Công việc làm homestay, xây dựng farmstay tại nhà của Xới là một quá trình dài hơi. Ngay khi bắt tay vào làm, cô gái nhận ra không chỉ có lý thuyết và kinh nghiệm làm tour du lịch mà còn cần cả kiến thức về marketing, truyền thông, kiến trúc, xây dựng, quản lý tài chính…

“Làm homestay nói riêng và làm du lịch nói chung phải luôn luôn đọc, học và cập nhật mỗi ngày. Rất nhiều điều cần phải học nên mình học hằng ngày, coi đó là nhu cầu thiết yếu của bản thân. Học mọi lúc, mọi nơi và học từng chút một, từ chính những người mình gặp như đồng nghiệp, khách hàng.

Bản thân mình phải giống như là một bộ lọc, bởi quá nhiều kiến thức, thông tin, mình phải chọn lọc ra điều cần thiết, phục vụ cho công việc cũng như giúp bản thân tốt hơn. Ngoài ra mình cố gắng là một người luôn cầu thị sự phát triển, tìm đến những cách học như đọc sách xem video, gặp gỡ chuyên gia trong nghề”.

Khi mới trở về quê tập trung làm homestay, Xới được tạo cơ hội học các lớp tập huấn của địa phương. Cô gái Tày còn tham gia các câu lạc bộ về xây dựng farmstay, giao lưu cùng cộng đồng làm farmstay ở Việt Nam, dành thời gian và tiền bạc để đi các vùng miền khác của Việt Nam cũng như bước ra ngoài thế giới “du học” thêm từ những mô hình du lịch tương tự.