Làm rõ trách nhiệm khi dự án mở rộng Quốc lộ 9 bị cắt vốn

Dự án mở rộng Quốc lộ 9 tại Quảng Trị vay vốn Ngân hàng thế giới (WB) bị dừng thi công và cắt vốn do chậm giải phóng mặt bằng (GPMB). Mặc dù đã có phương án đóng dự án cũ và tiếp tục triển khai, nhưng trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan vẫn chưa được làm rõ.

Dùng vốn đầu tư công để tiếp tục triển khai dự án

Dự án “Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến Quốc lộ 1” sử dụng vốn dư của Dự án VRAMP, vốn vay WB được phê duyệt chủ trương đầu tư vào tháng 8.2021. Dự án có chiều dài 13,8km, quy mô đường cấp II đồng bằng với 4 làn xe, có tổng mức đầu tư hơn 440 tỉ đồng. Trong đó, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) có trách nhiệm thực hiện đầu tư xây dựng và UBND tỉnh Quảng Trị hoàn thành công tác đền bù, GPMB, đảm bảo tiến độ thi công dự án trong năm 2021-2022. Nhưng do GPMB chậm, hết thời gian triển khai dự án vẫn chưa hoàn thành, nên dự án phải dừng thi công và vốn bị cắt.

Tháng 11.2024, Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã có chỉ đạo, giao Bộ GTVT đóng dự án vay vốn WB và chịu trách nhiệm quản lý, xây dựng phương án tiếp tục đầu tư, hoàn tất những hạng mục dang dở của dự án trên.

Ông Lê Đức Tiến - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho hay, hiện Bộ GTVT đang hoàn tất các thủ tục đóng dự án, tiếp đó sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 9. Về phía tỉnh Quảng Trị, sau khi có chỉ đạo của Phó Thủ tướng, tỉnh Quảng Trị đã giao Sở GTVT tỉnh Quảng Trị làm cơ quan đầu mối, phối hợp Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh và các sở, ngành liên quan - làm việc với Bộ GTVT và Cục Đường bộ Việt Nam, để hoàn thành các thủ tục, tiếp tục triển khai đầu tư xây dựng hoàn thành dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030. Đồng thời, UBND tỉnh Quảng Trị cũng giao UBND huyện Cam Lộ, Gio Linh và TP Đông Hà chịu trách nhiệm giải quyết các hệ quả phát sinh liên quan đến công tác GPMB dự án. Và làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc không hoàn thành công tác GPMB theo tiến độ của dự án.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Tìm hiểu cho thấy, dự án "Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 9 đoạn từ cảng Cửa Việt đến Quốc lộ 1" có khối lượng công tác GPMB rất lớn. Diện tích GPMB khoảng 452.205m² với 2.133 thửa đất, có 807 trường hợp bị ảnh hưởng, trong đó vật kiến trúc 19.000m², 66 ngôi nhà bị ảnh hưởng, 17 hộ phải tái định cư. Việc đo đạc, kiểm đếm, quy chủ lập phương án bồi thường, xây dựng khu tái định cư theo đúng quy trình thủ tục mất rất nhiều thời gian.

Đơn cử, từ lúc thông báo thu hồi đất đến khi có quyết định thu hồi đất chậm nhất là 90 ngày đối với đất nông nghiệp, 180 ngày đối với đất phi nông nghiệp; thời gian thực hiện công tác đo đạc chỉnh lý bản đồ địa chính phục vụ thu hồi đất, giao đất là 120 ngày. Như vậy, thời gian thực hiện công tác GPMB tính từ khi thực hiện đến khi có quyết định thu hồi đất là khoảng 310 ngày (10 tháng), trong khi thời gian thực hiện dự án chỉ 1 năm.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị, ngoài nhiều nguyên nhân khách quan, về chủ quan, tỉnh Quảng Trị chưa lường được tình hình đột biến giá cả bất động sản trên địa bàn tại thời điểm khái toán tổng mức đầu tư so với thời điểm triển khai dự án, cũng như quy trình GPMB phức tạp của nhà tài trợ dẫn đến đưa ra các cam kết về tiến độ nhưng không thực hiện được.