Gỡ nút thắt về lãi suất đối với người mua nhà ở xã hội

Gói tín dụng lớn nhưng lượng giải ngân nhỏ giọt

Về tình hình giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng cho phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết, ngoài 4 ngân hàng BIDV, Vietinbank, Vietcombank và Agribank cam kết cho vay 120.000 tỉ đồng theo Nghị quyết 33 của Chính phủ, hai ngân hàng TPBank, VPBank đã đăng ký tham gia chương trình, số tiền mỗi ngân hàng cam kết cho vay phát triển NƠXH là 5.000 tỉ đồng. Như vậy, đến nay số tiền cam kết cho vay phát triển NƠXH của 6 ngân hàng là 130.000 tỉ đồng.

Tuy nhiên, tính đến hết 6 tháng đầu năm 2024 theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, số tiền các ngân hàng đã giải ngân đến thời điểm hiện tại chỉ khoảng 1% quy mô gói tín dụng với con số là chỉ hơn 1.200 tỉ đồng, trong đó cho người mua nhà vay 32 tỉ đồng.

Điều này cho thấy, người có nhu cầu đang ngại tiếp cận gói vay hỗ trợ này. Nguyên nhân được nhiều chuyên gia, doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội chỉ ra là mức lãi vay này còn cao, chưa thực sự hấp dẫn nhà đầu tư và người mua NƠXH.

Bên cạnh đó, thủ tục vay vốn từ gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng quá phức tạp, có doanh nghiệp đi lại cả chục lần vẫn chưa vay được vốn.

Đề xuất hạ lãi suất vay mua NƠXH

Vì những vấn đề trên, Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Thủ tướng tăng thời hạn cho vay, hạ lãi suất vay mua NƠXH sau khi Vingroup và Techcombank cùng ký đề xuất gửi đến bộ này một chương trình tín dụng dành cho người mua NƠXH với lãi vay thấp hơn, thời hạn vay dài hơn gói ưu đãi 120.000 tỉ đồng đang được 4 ngân hàng thương mại nhà nước triển khai.

Đáng chú ý là đưa ra mức lãi vay cho người mua NƠXH ngang bằng với mức lãi được Ngân hàng Chính sách xã hội áp dụng theo từng thời kỳ (hiện mức lãi suất này khoảng 4,8%/năm và cố định trong 5 năm đầu tiên). Thời hạn vay cũng áp dụng lên đến 30 năm với tài sản đảm bảo là chính căn nhà đó. Đặc biệt, mức cho vay mua NƠXH tối đa đến 100% giá trị hợp đồng mua bán NƠXH.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, hướng đi này có thể nói là điểm gỡ cho nút thắt về lãi suất lâu nay đối với người NƠXH.

Chuyên gia kinh tế TS Nguyễn Duy Phương, Giám đốc đầu tư DG Capiatai cho rằng, khi lãi tiền gửi trung bình của người dân tại các ngân hàng thương mại hiện nay khoảng 5-6%/năm mà người thu nhập thấp phải vay mua nhà với lãi vay ưu đãi 7,5%/năm là bất hợp lý. Vị này cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, đa số người lao động có thu nhập trung bình thấp không chịu được lãi vay mua NƠXH ở mức 7,5%/năm như hiện nay.

Đối với người thu nhập thấp, lãi suất 7,5%/năm hiện nay theo gói tín dụng 120.000 tỉ đồng vẫn rất cao. Chưa kể, sau khi hết 5 năm ưu đãi, người vay không biết sẽ phải đối mặt với mức lãi suất như thế nào? Do vậy, chính sách cho người mua NƠXH vay vốn với lãi suất thấp và thời hạn vay kéo dài là cần thiết phải có. Nếu là vay ưu đãi vì mục đích hỗ trợ cho người thu nhập thấp mua NƠXH thì nên duy trì ở mức thấp hơn hoặc chí ít là bằng lãi huy động của các ngân hàng, TS Phương nêu quan điểm.

Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho hay, lãi suất sau khi hết thời gian 5 năm ưu đãi là lý do khiến người mua NƠXH ngại vay. Đồng thời, việc điều chỉnh lãi suất ưu đãi sau mỗi 6 tháng cũng làm người vay thêm bất an.

Theo ông Châu, bên cạnh nguồn cung nhà giá rẻ, để giải quyết nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp thì nên có gói tín dụng với lãi suất từ 4,8-5%/năm, thời hạn vay tối đa 25 năm.