Việt Nam vững vàng trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động

Kinh tế thế giới đối mặt nhiều thách thức

Thế giới đang đối mặt với những thách thức lớn, với tình hình kinh tế và chính trị không chắc chắn, phân mảnh và bất định. Căng thẳng địa chính trị, các cuộc xung đột và sự bất ổn trong chính sách đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng, ảnh hưởng đến giá tài sản và đẩy lạm phát tăng cao. Triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu không chắc chắn, không đồng đều giữa các khu vực trong khi tình trạng lạm phát kéo dài khiến các ngân hàng trung ương gặp khó khăn trong việc nới lỏng chính sách tiền tệ. Bên cạnh đó, thương mại toàn cầu đang đối mặt với xu hướng bảo hộ và sự dịch chuyển khỏi mô hình “siêu toàn cầu hóa”. Thậm chí, có ý kiến lo ngại rằng, thế giới đang bước vào giai đoạn “đa khủng hoảng”, nơi mà bất ổn địa chính trị, rủi ro kinh tế và sự phân mảnh chuỗi cung ứng đang cùng lúc thử thách sức bền của hệ thống toàn cầu. Các cuộc xung đột kéo dài tại nhiều khu vực, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang, lãi suất cao và lạm phát dai dẳng đã khiến tăng trưởng toàn cầu suy yếu rõ rệt.

Nền kinh tế tăng trưởng cao bất chấp những biến động phức tạp của thế giới đã cho thấy sự vững vàng của Việt Nam trước mọi cơn gió ngược

Theo các tổ chức quốc tế như Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Liên hợp quốc và Fitch Ratings, dù có điều chỉnh tăng nhẹ dự báo tăng trưởng năm 2025, song triển vọng kinh tế thế giới vẫn bị bao phủ bởi nhiều rủi ro. OECD dự báo kinh tế toàn cầu năm 2025 tăng 3,2%, IMF là 3,0%, trong khi Liên hợp quốc và Fitch lần lượt là 2,5% và 2,4%. Các tổ chức đều nhận định tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm tốc mạnh vào cuối năm 2025 do tác động của các mức thuế quan mới và tình hình chính sách khó đoán định. Tại khu vực Đông Nam Á, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng khu vực xuống còn 4,3%, do nhu cầu bên ngoài suy yếu và thương mại toàn cầu bị gián đoạn. Đáng chú ý, Việt Nam là nền kinh tế duy nhất được ADB nâng dự báo tăng trưởng, trở thành quốc gia có mức tăng cao nhất khu vực, vượt qua cả Philippines và Indonesia.

Tình hình thương mại hàng hóa toàn cầu tuy có khởi sắc trong nửa đầu năm 2025 nhờ xuất khẩu “chạy trước” các đợt áp thuế mới, nhưng dự báo sẽ giảm mạnh vào nửa cuối năm. Mức thuế quan trung bình của Mỹ hiện đã vượt 18%, cao nhất kể từ thập niên 1930, làm đảo lộn chuỗi cung ứng và cạnh tranh toàn cầu. Nhiều nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu phải vật lộn để thích ứng, trong khi dòng vốn đầu tư quốc tế có xu hướng rút khỏi các thị trường mới nổi để tìm nơi trú ẩn an toàn hơn. Một trong những định chế tài chính lớn nhất thế giới là IMF đã chỉ rõ 4 nhóm rủi ro chính đe dọa tăng trưởng toàn cầu: bất ổn thương mại và chính sách, căng thẳng địa chính trị và chuỗi cung ứng, bất ổn tài chính, cùng rủi ro cơ cấu dài hạn. Trong đó, các cú sốc địa chính trị có thể làm gián đoạn nguồn cung năng lượng, đẩy giá cả tăng cao và gây áp lực lớn lên các ngân hàng trung ương. Đồng thời, mức nợ công kỷ lục ở nhiều nền kinh tế phát triển và sự biến động của đồng đô la Mỹ đang khiến thị trường tài chính toàn cầu trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Nhìn chung, bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2025 là một gam màu phức tạp, trong đó các nền kinh tế lớn vừa phải vật lộn kiềm chế lạm phát, vừa cố gắng duy trì đà tăng trưởng trong một môi trường thương mại đầy bất định. Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam vẫn duy trì được sự ổn định và tăng trưởng tích cực là một thành công đáng chú ý.

Việt Nam vững vàng “vượt gió ngược”

Bất chấp những thách thức dồn dập từ bên ngoài, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục khẳng định sức chống chịu bền bỉ. Theo đánh giá của ông Tim Evans, Tổng Giám đốc HSBC Việt Nam, giữa những biến động toàn cầu, Việt Nam vẫn duy trì được quỹ đạo tăng trưởng mạnh mẽ, với quý III-2025 đạt mức tăng 8,2%, một trong những mức cao nhất trong hơn một thập kỷ qua. Sự bứt phá này không chỉ đến từ nội lực kinh tế mà còn phản ánh hiệu quả của chính sách điều hành vĩ mô, môi trường đầu tư ổn định và niềm tin mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp. Việt Nam đã và đang theo đuổi mô hình phát triển dựa trên bốn trụ cột chiến lược: chuyển đổi số, hội nhập quốc tế, cải cách thể chế và phát triển kinh tế tư nhân.

Trong đó, chuyển đổi số là một động lực tăng trưởng mới. Việt Nam đang nỗ lực xây dựng nền kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2030. Các chính sách thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong sản xuất, tài chính, nông nghiệp, giáo dục… giúp nâng cao năng suất, giảm chi phí và mở rộng không gian phát triển. Việc khuyến khích đổi mới sáng tạo, nghiên cứu - phát triển (R&D) và các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ xanh đã và đang tạo nên cú hích mới cho tăng trưởng.

Việt Nam đang hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả, hiện là thành viên của hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ lan rộng, Việt Nam vẫn kiên định với đường lối hội nhập, đa dạng hóa quan hệ đối tác, từ đó giảm thiểu rủi ro phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Việc tận dụng tốt các FTA như Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hay Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)… đang giúp hàng hóa Việt Nam mở rộng thị phần, đặc biệt trong các lĩnh vực dệt may, điện tử, nông sản chế biến.

Cùng với đó, Việt Nam luôn thúc đẩy cải cách thể chế và môi trường đầu tư minh bạch. Việt Nam đang tập trung vào cải thiện khung pháp lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí kinh doanh và bảo vệ quyền tài sản. Môi trường đầu tư ngày càng minh bạch giúp củng cố niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế. Việt Nam cũng đã triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cải thiện khả năng tiếp cận vốn, đất đai và thông tin thị trường - yếu tố giúp khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn.

Đáng chú ý, Việt Nam đẩy mạnh phát triển kinh tế tư nhân, coi đây là một trụ cột của tăng trưởng bền vững. Hiện khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 40% GDP và sử dụng hơn 80% lực lượng lao động cả nước. Đây là khu vực năng động, sáng tạo, có khả năng thích ứng nhanh với biến động của thị trường. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã vươn ra quốc tế, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đảng, Nhà nước đang đẩy mạnh hỗ trợ khu vực tư nhân thông qua Nghị quyết 57, khuyến khích phát triển các ngành công nghệ cao, công nghiệp xanh, công nghiệp sáng tạo.

Những nỗ lực trên đã đưa mang lại tín hiệu tích cực từ dòng vốn đầu tư và thị trường tài chính. Một trong những điểm sáng của kinh tế Việt Nam năm 2025 là dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tiếp tục tăng mạnh, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất công nghệ cao, năng lượng tái tạo và tài chính - ngân hàng. Việt Nam đang nổi lên như điểm đến ưu tiên của nhiều tập đoàn quốc tế. Theo dự kiến, việc nâng hạng thị trường Việt Nam lên nhóm “thị trường mới nổi thứ cấp” của FTSE Russell từ tháng 9-2026 có thể thu hút từ 3 đến 10 tỷ USD dòng vốn từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động.

Có thể thấy, giữa những “cơn gió ngược” của kinh tế thế giới, Việt Nam đã và đang thể hiện một bản lĩnh vững vàng, kiên định ổn định vĩ mô, linh hoạt trong điều hành, chủ động nắm bắt cơ hội từ biến động. Thành công của Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động không chỉ là kết quả của các chính sách điều hành, mà còn là minh chứng cho sức mạnh nội lực và tinh thần vượt khó của cả dân tộc. Khi thế giới còn nhiều bất định, Việt Nam vẫn đang vững vàng tiến lên, tự tin trên hành trình hội nhập và phát triển bền vững.

Hoàng Tuấn