Nguy cơ gia tăng bệnh hô hấp ở trẻ

Những ngày gần đây, thời tiết chuyển lạnh đã ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Theo Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM), do chưa có khả năng tự điều chỉnh thân nhiệt phù hợp với môi trường, trẻ nhỏ rất dễ bị nhiễm bệnh khi nhiệt độ thay đổi. Thời tiết lạnh cũng tạo điều kiện cho virus phát triển mạnh, làm suy giảm sức đề kháng và dễ mắc bệnh hơn.

Trẻ có nguy cơ mắc các bệnh lý về đường hô hấp như hen, viêm tiểu phế quản, viêm phổi, suy hô hấp. Một số trường hợp bị viêm mũi dị ứng, viêm họng, sốt, ho, chảy mũi, viêm mũi...

Ghi nhận Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, bé N (4 tháng tuổi, TPHCM) được đưa vào cấp cứu trong tình trạng thở nhanh, khò khè và bú kém. Trước đó 1 ngày, trẻ chỉ ho nhẹ và quấy khóc, gia đình nghĩ trẻ bị cảm lạnh thông thường. Kết quả xét nghiệm xác định trẻ nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) và phải thở oxy nhiều ngày mới cải thiện.

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Như Vinh - Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, RSV là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tiểu phế quản và viêm phổi ở trẻ dưới 1 tuổi. Ở lứa tuổi này, đường thở nhỏ, hệ miễn dịch còn non nớt và khả năng tống đờm kém khiến virus dễ gây phù nề, tắc nghẽn và nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp.

RSV còn đe dọa người lớn tuổi, đặc biệt là những người có bệnh nền như tăng huyết áp, tim mạch, bệnh phổi mạn tính, đái tháo đường hay suy thận. Virus có thể kích hoạt các bệnh nền bùng phát và làm tăng nguy cơ viêm phổi nặng phải nhập viện. Những năm gần đây, gánh nặng bệnh RSV gia tăng do ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu và mật độ dân cư cao - các yếu tố khiến virus lan truyền nhanh và mạnh hơn.

TS.BS Nguyễn Huy Luân - Trưởng Đơn vị Tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - cho biết, phòng ngừa chủ động được xem là biện pháp quan trọng nhất hiện nay. Đối với phụ nữ mang thai trong tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối thai kỳ), tiêm ngừa RSV giúp truyền kháng thể qua nhau thai để bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời - giai đoạn trẻ có nguy cơ cao nhất, với hiệu quả bảo vệ ghi nhận 70 - 82% và giảm rõ rệt nguy cơ nhập viện vì viêm phổi. Đối với người từ 60 tuổi trở lên, vaccine RSV đã được cấp phép tại Việt Nam với hiệu quả bảo vệ viêm phổi do RSV lên đến 89%, giúp giảm biến chứng nặng và tử vong.

Bên cạnh tiêm chủng, bác sĩ Luân khuyến cáo người dân cần giữ môi trường sống thông thoáng, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, vệ sinh máy lạnh định kỳ và tuyệt đối không để trẻ và người cao tuổi tiếp xúc với khói thuốc - yếu tố làm suy giảm miễn dịch đường thở.
Để phòng bệnh cho trẻ trong mùa lạnh, Bệnh viện Nhi đồng 1 cho hay, phụ huynh cần giữ ấm cho trẻ để duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định, đặc biệt là vào ban đêm và khi đi ra ngoài. Không nên cho trẻ mặc 1 bộ quần áo quá dày mà thay vào đó mặc đồ theo lớp, chú ý điều chỉnh quần áo phù hợp với nhiệt độ cơ thể trẻ. Điều này giúp trẻ cải thiện được khả năng chịu lạnh và giảm tỉ lệ mắc bệnh cảm lạnh.

Bên cạnh, đó, chú trọng chế độ dinh dưỡng đa dạng và đủ chất trong khẩu phần ăn của trẻ để tăng cường sức đề kháng. Đối với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng, nên cho bú sữa mẹ hoàn toàn.